خانواده
خانواده، اولین نهاد اجتماعی و کوچکترین واحد تشکیل دهنده جامعه است.
خانواده ای که کودکشان را تنبیه بدنی کرده اند و موجب سرخی و کبودی بدنش شده اند، آیا باید دیه بدهند؟
بله، باید دیه بدهند؛ مگر پدر باشد که گفتیم به مقدار دیه می تواند از هزینه ی نفقه او حساب کند.
بله، باید دیه بدهند؛ مگر پدر باشد که گفتیم به مقدار دیه می تواند از هزینه ی نفقه او حساب کند.
عنوان سوال:
خانواده ای که کودکشان را تنبیه بدنی کرده اند و موجب سرخی و کبودی بدنش شده اند، آیا باید دیه بدهند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- لطفا بفرمایید تنبیه بدنی دانش آموزان، بعد از نصیحت کردن وحرف زدن برای ننوشتن تمرین یا درس نخواندن یا ادب وغیره، صحیح است؟
- در باب جراحات و اعضا، دیه ی زن مانند دیه ی مرد است تا به ثلث دیه ی کامله برسد و در صورت رسیدن به ثلث، دیه ی زن نصف دیه ی مرد است. آیا در جراحات موجب ارش که بر زن وارد می شود، بایستی میزان ارش بر اساس دیه ی زن احتساب شود یا بر مبنای دیه ی مرد.
- ضاربی که ضرب او موجب دیه بر مضروب شده است، در دو فرض زیر چه مسؤولیتی دارد؟
- 2) اگر فرضا یقین به موت او داشته است، آیا عبور با ماشین بر جنازه ی میتّی سهوا، موجب ضمان است؟ اگر هست، چه قدر است؟ ضمنا اگر دیه بر او لازم شد، آیا باید آن را الزاما به ورثه ی میّت بدهد یا اگر به راننده ی کامیون که خون بها را پرداخته، بدون آگاه ساختن ورثه بدهند کافی است؟
- 1) راجع به ماده ی 259 قانون مجازات اسلامی: اگر کسی که مرتکب قتل موجب قصاص شده باشد، پیش از اجرای حکم بمیرد، در این صورت آیا سقوط قصاص، سقوط دیه را نیز به دنبال خواهد داشت یا این که دیه هم چنان باقی است و باید از مال قاتل پرداخت شود؟
- اگر کسی ساختمانی را آتش بزند که موجب کشته شدن عده ای نیز بشود اما این فرد فقط قصد آتش زدن را داشته نه کشتن افراد را، آیا ضامن دیه افراد نیز می باشد؟
- گاهی برای به هوش آوردن بیمار لازم است شوک ها و دردهای زیادی به وی وارد ساخت مثلاً گاهی سیلی به وی می زنند یا دندان او را بدون بی حسی می کشند و یا به استخوان او آمپول تزریق می کنند آیا چنین اعمالی موجب ضمان و اثبات دیه می شود؟
- آیا مجنیٌّ علیه قبل از مرگ خود می تواند کسی را که به طور حتم بر او جنایتِ عمدیِ موجبِ قصاصِ نفس وارد خواهد کرد، عفو نماید؟ در صورت وقوع، حق قصاص یا دیه ساقط شده است یا فقط حق قصاص ساقط است؟
- شخصی در نزاع، علاوه بر مجروح نمودن اعضای خانواده، پدرش را نیز به قتل رسانده است و عاقله نیز منحصر به مصدومین می باشد. آیا عاقله ی مذکور که همان مجروحین می باشند، می توانند علاوه بر تقاضای قصاص، مطالبه دیه برای خود از جانی مذکور نمایند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آثار مخرّب تنبیه بدنی کودکان چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] تنبیه بدنی در چه حدّی جایز میباشد؟
- [سایر] آیا تنبیه بدنی، شیوه مناسبی برای اصلاح رفتار نادرست کودکان است؟ لطفاً توضیح دهید تنبیه بدنی کودک، صحیح است یا اشتباه؟
- [سایر] پیامدهای منفی تنبیه بدنی کودکان چیست؟
- [سایر] نظر اسلام درباره تنبیه بدنی کودکان چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] تنبیه بدنی در چه حدّی جایز میباشد؟
- [سایر] در رابطه با شیوه تنبیه تحریمی نه تنبیه بدنی توضیح دهید؟
- [آیت الله سبحانی] اگر ولی، بچه را برای تربیت بزند و موجب قرمزی یا کبودی در محل ضرب شود، آیا دیه برعهده ی ولی می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در جراحاتی مانند حارصه، و همچنین در تغییر رنگ مانند کبودی، آیا التیام یا سرایت موجب کاهش یا افزایش دیه می گردد؟
- [سایر] سلام علیکم، 1. اگر شخصی به عنوان تنبیه، فرزند خردسال خود را بزند (مثلا پشت دستش بزند) به نحوی که تا چند دقیقه یا چند ساعت جای آن سرخ شود و بر طرف شود (یعنی سرخی ناپایدار)، آیا واجب است دیه دهد؟ 2. اگر جای آن سرخی پایدار یا کبود شود چطور؟ آیا دیه لازم است و آن را به چه کسی باید داد؟ (مثلا اگر زننده پدر باشد، دیه را به چه کسی بدهد؟)
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] میزان کلی در دیه اعضای اصلی انسان این است که هر عضوی که فرد باشد، مانند زبان یا آلت مردانگی، بریدن و از بین بردن آن موجب دیه قتل (هزار مثقال شرعی طلا) است و هر عضو اصلی که جفت باشد، مانند دست و پا و گوش و چشم، بریدن یا از بین بردن جفت آن موجب دیه قتل، و بریدن یا از بین بردن یکی از آنها موجب نصف دیه است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی وصیّت کند از یک سوم دارایی او خمس، زکات یا بدهی او را بدهند و برای نماز و روزه او اجیر بگیرند و نیز کارهای مستحبّی هم مثل اطعام به فقرا انجام دهند، باید اوّل به واجبات خواه مالی باشد یا بدنی عمل نمایند و در بین واجبات هم ترتیب معتبر نیست و اگر وصیّت او به ترتیب باشد، باید در واجبات به همان ترتیب عمل کنند و آنچه را مقدّم است اگرچه واجب بدنی باشد اوّل انجام دهند، پس اگر یک سوم دارایی او برای تمام آن کافی باشد، باید به تمام آن عمل شود و چنانچه کافی نباشد، اگر باقیمانده تماما یا قسمتی واجب مالی باشد، باید از اصل مال بدهند و اگر باقیمانده تماما یا قسمتی واجب بدنی باشد، لازم نیست به آن عمل کنند و در صورتی که وصیّت او به ترتیب نباشد، باز باید نخست واجبات مالی و بدنی را انجام دهند و بین واجبات هم ترتیب نیست و اگر ثلث مال از مقدار مورد نیاز واجبات مالی و بدنی کمتر باشد، ثلث را بین واجب مالی و بدنی به نسبت تقسیم کنند و باقیمانده واجب مالی را از اصل مال بدهند و باقیمانده واجب بدنی را لازم نیست عمل نمایند و در هر صورت عمل به مستحبّات هنگامی واجب است که ثلث، علاوه بر واجبات، برای آن هم وافی باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر ریش کسی را به زور بتراشند و بعد بروید، باید یک سوّم دیه کشتن را بدهند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی بچهای را طوری بزند که دیه واجب شود دیه مال طفل است و اگر مرد، باید به ورثه او بدهند و چنانچه مثلاً پدر بچه به قدری او را بزند که بمیرد، دیه او را ورثه دیگرش میبرند و به خود پدر از دیه چیزی نمیرسد.
- [آیت الله مظاهری] اگر مردی زنی را بکشد میتوانند او را بکشند ولی چون دیه زن نصف دیه مرد است باید برای کشتن مرد، نصف دیه او را بدهند. و اگر زنی مردی را بکشد میتوانند زن را بکشند ولی باید به کشتن او اکتفا کنند و حقّ مطالبه نصف دیه را ندارند.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه کسی وصیّتهای متعدد برای کارهای مختلف بنماید و نگفته باشد از ثلث بردارند باید واجبات مالی او را نظیر بدهی از اصل مال بردارند و واجبات بدنی او را نظیر نماز و روزه از ثلث مال بردارند و اگر ثلث زیاد آمد به بقیه وصیّت عمل نمایند ولی اگر وصیّت کرده باشد که از ثلث بردارند باید اوّل واجبات مالی او را از ثلث بدهند و اگر زیاد آمد واجبات بدنی او را بدهند و اگر زیاد آمد به بقیه وصیّت عمل نمایند.
- [آیت الله سیستانی] بنابر احتیاط واجب نباید سر حیوان را پیش از بیرون آمدن روح از بدنش جدا کنند هر چند این کار موجب حرام شدن حیوان نمیشود ولی اگر از روی غفلت ، یا بجهت تیزی چاقو سر جدا شود ، اشکال ندارد ؛ و همچنین است بنابر احتیاط واجب شکستن گردن حیوان و قطع نخاعش پیش از بیرون آمدن روح از بدنش . و نخاع همان مغز حرام است که مانند ریسمانی سفید رنگ در میان مهرههای کمر از گردن تا دم حیوان ادامه دارد . دستور کشتن شتر
- [آیت الله نوری همدانی] اگر علماء اعلام احتمال بدهند که اعراض از ظلمه وسلاطین جور ، موجب تخفیف ظلم آنها می شود ، واجب است اعراض کنند از آنها وبه ملت مسلمان بفهمانند اعراض خود را .
- [امام خمینی] اگر علمای اعلام احتمال بدهند که اعراض از ظلمه و سلاطین جور، موجب تخفیف ظلم آنها می‌شود، واجب است اعراض کنند از آنها، و به ملت مسلمان بفهمانند اعراض خود را.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر وصیّت کند که از ثلث او خمس و زکات یا بدهی دیگر او را بدهند و برای نماز و روزة او اجیر بگیرند و کار مستحّبی هم مثل اطعام به فقراء انجام دهند ، چنانچه وصیّت او به ترتیب باشد باید آنچه مقدّم است اگر چه مستحّب باشد عمل کنند ، و در صورتی که ثلث زیاد آمد دوّمی را اگر چه مانند نماز و روزه ، واجب بدنی باشد بدهند و اگر از آن زیاد آمد به مصرف واجب مالی برسانند و چنانچه ثلث زیاد نیامد واجب مالی را از اصل مال بدهند ، ولی اگر ثلث فقط به اندازة عمل به مستحّب اباشد واجب بدنی را باید با اجازة ورثه بپردازند و واجب مالی را از اصل مال بپردازند و در صورتی که وصیّت او به ترتیب نباشد باید ثلث را به نسبت بین آن سه وصیّت تقسیم کنند و اگر کم آمد کسری واجب مالی را از اصل مال بدون اجازه و کسری واجب بدنی و عمل مستحّب را با اجازة ورثه انجام دهند .