خرید و فروش
بیع، مبادله‌ی مال در برابر مال است. معنای یاد شده، معنای لغوی بیع است و در باب تجارت یا بیع- بنابر اختلاف تعبیر در کلمات فقها- به تفصیل از احکام، اقسام و شرایط آن سخن رفته است.
گذاشتن عَلَم در مساجد در حالی که دارای مجسمه هایی از قبیل کبوتر و طاووس و مانند آن است چه حکمی دارد؟ و خرید و فروش این عَلَم و نماز خواندن در برابر آن با مجسمه هایی که دارد چه حکمی دارد؟
خرید و فروش و نگهداری مجسمه مکروه می باشد و نماز خواندن مقابل آن نیز مکروه است، مگر روی آن را بپوشانند.
خرید و فروش و نگهداری مجسمه مکروه می باشد و نماز خواندن مقابل آن نیز مکروه است، مگر روی آن را بپوشانند.
عنوان سوال:
گذاشتن عَلَم در مساجد در حالی که دارای مجسمه هایی از قبیل کبوتر و طاووس و مانند آن است چه حکمی دارد؟ و خرید و فروش این عَلَم و نماز خواندن در برابر آن با مجسمه هایی که دارد چه حکمی دارد؟
پاسخ:
خرید و فروش و نگهداری مجسمه مکروه می باشد و نماز خواندن مقابل آن نیز مکروه است، مگر روی آن را بپوشانند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی برای خواندن نماز جماعت وارد مسجدالنبی یا مسجدالحرام یا یکی از مساجد اهل سنت شده در حالی که جماعت تمام شده ولی صفها به هم نخورده، آیا اذان و اقامه ساقط است؟
- گاهی در بنادر و گمرکات کشور، کالاهای متروکه را به اشخاص مختلف از قبیل ادارات، نهادها، تعاونی ها و کارمندان دولت به فروش می رسانند، لطفاً بفرمایید، خرید، فروش، تصرف و... در این گونه کالاها چه حکمی دارد؟
- احتراماً، تقاضا دارد فتوای آن مرجع عالیقدر را درباره مصرف مواد مخدر و مقدمات آن از قبیل: کشت، تولید، نگهداری، مخفی کردن، حمل، توزیع و خرید و فروش اعلام فرمایید.
- نماز خواندن بر سجّاده یا قالیچه هایی که بر آن‌ها آیات قرآن نوشته شده است چه صورتی دارد، در حالی که در موقع نشستن و به سجده رفتن آیات قرآن زیر پا قرار می گیرند؟
- آیا اشیای وقف شده برای مسجد، از قبیل قالی و فرش که در حال فرسوده شدن است، و اهل خبره می گویند هرچه بماند به ضرر مسجد است و این فرشهای کهنه را خوب می خرند و می شود فرشهای نو از پول آن‌ها خرید، آیا این تبدیل به احسن جایز است؟ و آیا اشیای دیگر که قابل استفاده و احتیاج نیست و چنانچه بماند وسایل آن می پوسد، آیا فروختن آن‌ها و خریدن چیز دیگر که مسجد احتیاج دارد، جایز است یا خیر؟
- قبرستانی قدیمی وجود دارد که دیگر کسی را آنجا دفن نمی کنند، آیا جایز است آنجا مسجد بنا کنند؟ و بر فرض اینکه مسجدی روی آن ساخته باشند، آیا نماز خواندن در آن صحیح است؟
- قطعه زمینی وقف حمام عمومی بوده و مدّتها بصورت حمام عمومی دایر بوده است، ولی چند سالی است که حمام خراب شده است و بخاطر اینکه در زمان حاضر مردم معمولاً هر کدام در منزل خود حمّام دارند آن حمام خیلی مورد استفاده نبوده است، در این زمان فردی می گوید من این زمین را از سازمان اوقاف خریده ام و پس از مدّتی در این زمین مسجدی بنا کرده و تولیت آن را به عهده می گیرد. با توجه به مطالب فوق بیان بفرمایید که: 1 آیا خرید و فروش زمین وقفی جایز است؟ چنانچه موضوع وقف خراب شود چطور؟ و در صورت جواز از چه کس یا سازمانی می شود خرید؟ 2 حکم این مسجد ساخته شده چگونه است؟ و نمازهایی که در آنجا خوانده می شود، صحیح است یا خیر؟ 3 آیا باید دوباره در آن زمین حمّام عمومی ساخته شود؟ با توجه به اینکه چندان استفاده ای ندارد و کسی هم بانی ساخت حمام نمی شود و خرج زیادی هم برای مسجد شده است.
- کسی چندین سال قبل به ملک شخصی تجاوز کرده و تصرف عدوانی کرده است، صاحب ملک موضوع را به دادگاه ارجاع داده و پس از سالها محاکمه، بالأخره شخص متصرّف حاضر شده که اجاره سالهای قبل را بپردازد و ملک در تصرف او باشد ولی صاحب زمین راضی به این کار نیست و در اثر بیکاری خود و فرزندانش می خواهد خودش در آن کشت و زرع کند. چون در اسلام رضایت طرفین شرط است و صاحب زمین در این مدت راضی نبوده و نیست، لذا متمنی است بفرمایید که: اولا: آیا ملک به صاحب آن برمی گردد؟ یا اینکه باید در دست متجاوز باشد و او اجرت آن را بپردازد؟ ثانیاً: در این چند سال کارهایی که در آن زمین از قبیل خواندن نماز و غیره انجام داده حلال بوده یا حرام؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] عَلَم های عزاداری دارای مجسمه هایی از حیوانات است، آیا قرار دادن عَلَم در مسجد اشکال دارد؟
- [سایر] حکم خرید و فروش و نگه داری مجسمه جاندار چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] نماز خواندن با انگشتر و لباسی که دارای صورت و عکس جاندار و غیر جاندار است چه حکمی دارد؟ همچنین نماز خواندن در مکانی که مجسمه یا عکس بر در و دیوار آن نصب شده چگونه است؟
- [آیت الله بهجت] برای تجلیل از مقام علمی و... افراد آیا می توان مجسمه آن ها را ساخت و در مراکز شهرها نصب نمود. ساختن مجسمه پلاستیکی از حیوانات و خرید و فروش آن ها چه صورتی دارد؟
- [آیت الله بهجت] خرید و فروش مجسمه و نقاشی که آثار هنری می باشند چه حکمی دارند؟ جهت تزیین کردن و یا منبّت کاری چه وجهی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حکم همکاری با افراد معتاد از قبیل خرید موادّ از آنان و یا در اختیار گذاشتن مکان استفاده موادّ به آنان چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] نماز خواندن با انگشتر و لباسی که دارای صورت و عکس جاندار و غیره است، چه حکمی دارد، همچنین در مکانی که مجسمه یا عکس هست چه صورتی دارد؟
- [آیت الله خوئی] افرادی اهل علم هستند در محلی که دارای یک مسجد است، و امام جماعتی در این مسجد نماز میخواند که آقایان اهل علم همسایهء مسجد، این امام را عادل نمیدانند و یا آنکه نمیدانند عادل است یا خیر، چنانچه بروند در مسجد نماز تنهایی بخوانند جایز است یا خیر؟ چون بر جنابعالی مخفی نیست که در دید عوام چه می‌شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در مسجد، در حالی که امام جماعت در حال خواندن نماز جماعت است، عدهای عمدا نماز فرادی بخوانند، آیا نمازشان اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] نماز خواندن در مکانی که مجسمه ی حیوانات و یا انسان وجود دارد، چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- گوشت پرندگانی که دارای چنگال هستند و درنده می باشند حرام است مانند باز و عقاب و کرکس و شاهین و امثال اینها و همچنین است بنابر احتیاط واجب انواع کلاغ و شب پره و طاووس. ولی گوشت پرندگانی مانند انواع کبوتر و کبک و تیهو و قطا و مرغ خانگی و انواع گنجک و امثال اینها حلال می باشد (بلبل و سار و چکاوک از اقسام گنجشک است)، امّا بنابر احتیاط واجب باید از خوردن گوشت پرستو و هدهد اجتناب کرد.
- خواندن نماز میت در مساجد مکروه است ولی در مسجدالحرام مکروه نیست.
- در زمان غیبت ولی عصر (عج) که نماز جمعه واجب تعیینی نیست خرید و فروش و سایر معاملات هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.
- خرید و فروش گوشت و پیه و چرمی که از ممالک غیر اسلامی می آورند، یا از دست کافر گرفته می شود در صورتی که احتمال برود از حیوانی است که بدستور شرع کشته شده خرید و فروش آن جائز است ولی نماز در آن جائز نیست.
- خرید و فروش گوشت و پیه و چرمی که از دست مسلمان گرفته شود اشکال ندارد، ولی اگر انسان بداند که آن مسلمان آن را از دست کافر گرفته و تحقیق نکرده که از حیوانی است که به دستور شرع کشته شده یا نه، خرید و فروش آن جایز است ولی نماز در آن چرم و خوردن آن گوشت جایز نیست.
- اگر برای خواندن نماز به مسجد برود و ببیند نماز جماعتی که در مسجد تشکیل شده بود تمام شده تا وقتی که صفها بهم نخورده و جمعیّت متفرّق نشده، در صورتی که برای نماز جماعت اذان و اقامه گفته شده باشد، نمی تواند برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.
- اگر برای مراسم عزاداری و روضه خوانی و سوگواری یا جشنهای مذهبی و مانند آن مسجد را چادر بزنند و سیاهی بکوبند و اسباب چای و غذا در مسجد ببرند در صورتی که این کارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشکال ندارد.
- اگر چیزی را که مثل پارچه متری می فروشند یا چیزی را که مثل گردو و تخم مرغ عددی معامله می کنند، بفروشد و زیادتر بگیرد مثلا ده تا تخم مرغ بدهد و یازده تا بگیرد اشکال ندارد. و چنانچه ده عدد تخم مرغ را به یازده عدد در ذمّه بفروشد لازم نیست بین آن‌ها امتیاز باشد زیرا خرید و فروش محقق می شود مثلا می تواند ده عدد تخم مرغ بزرگ را به 11 عدد تخم مرغ متوسط به ذمّه بفروشد، و از این قبیل است فروش اسکناس، یعنی می تواند اسکناس نقد را به زیادتر از آن با مدّت بفروشد مثلا هزار تومان نقد را به هزار و دویست تومان بفروشد که بعد از شش ماه دیگر وصول کند، و همچنین خرید و فروش یا صرف کردن اسکناس به دلار یا سایر ارزهای خارجی توسط بانکها یا صرافی ها و اشخاص اشکال ندارد ولی قرض ربوی حرام است.
- برای کسی که بعد از مس میت غسل نکرده است توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هایی که سجده واجب دارد مانعی ندارد، ولی برای نماز و مانند آن باید غسل کند و وضو هم بگیرد.
- معامله چیزی که وقف شده باطل است، ولی اگر بطوری خراب شود یا در معرض خرابی باشد که نتوانند استفاده ای را که مال برای آن‌ها وقف شده از آن ببرند، مثلا حصیر مسجد به طوری پاره شود که نتوانند روی آن نماز بخوانند، فروش آن اشکال ندارد و در صورتی که ممکن باشد باید پول آن را در همان مسجد به مصرفی برسانند که به مقصود وقف کننده نزدیکتر باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] ساختن و خرید و فروش مجسّمه حرام است ولی خرید و فروش صابون و مانند آن که روی آن‌ها شکل مجسمه یا نقش های برجسته است اشکالی ندارد.
- [آیت الله بروجردی] خرید و فروش مجسّمه حرام است، ولی خرید و فروش صابونی که روی آن مجسمه دارد، اگر مقصود معاملهی صابون باشد، اشکال ندارد.
- [امام خمینی] خرید و فروش مجسمه و صابون یا چیزهای دیگری که روی آن مجسمه دارد اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] ساختن مجسّمه انسان و حیوانات جایز نیست ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ساختن مجسمه حرام است، و احتیاط واجب، ترک خرید و فروش آن است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ساختن و خرید و فروش مجسّمه اشکال دارد، ولی خرید و فروش چیزهایی که روی آن نقشهای برجسته است اشکالی ندارد. همچنین خرید و فروش عروسک هایی که جنبه¬ی اسباب بازی دارد مانعی ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] ساختن مجسمه حرام است ولی خرید و فروش آن و صابون و چیزهای دیگری که روی آن مجسّمه دارد ، اشکال ندارد .
- [آیت الله جوادی آملی] .خرید و فروش مجسّمه و چیزهای ی که روی آن, صورتِ برجسته مجسّمه دارد, مانند صابون یا چیز دیگر، اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] ساختن مجسمه جان دار و نقاشی آن جایز است و خرید و فروش آن مانعی ندارد اگرچه احوط ترک است.
- [آیت الله خوئی] ساختن مجسمة جاندار بلکه نقاشی آن نیز حرام است ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد اگرچه احوط ترک است.