قرآن در اندیشه اندیشمنان و مشاهیر جهان چگونه است؟

قرآن در اندیشه اندیشمندان و مشاهیر جهان در گفت‌و‌گو با یک پژوهشگر
انیشتین گفته است: (قرآن کتاب جبر یا هندسه یا حساب نیست، بلکه مجموعه‌ای از قوانین است که بشر را به راه راست، راهی که بزرگ‌ترین فلاسفه دنیا از تعریف و تعیین آن عاجزند، هدایت می‌کند.)
خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)،در مصاحبه با دکتر (احمد‌علی افتخاری)، از پژوهشگران حوزه علوم قرآنی و حدیث ، وی با اشاره به این‌که قرآن کریم کتابی جهانی و جاوید است که متضمن تعالیم آخرین آئین و شریعت الهی برای هدایت بشر است و با خطابات (الناس، بشر، اهل‌الکتاب، عالمین و ...) این شمول عام و جهانی را اعلام می دارد، به گفته‌های (یوهان ولفگانگ گوته)، شاعر و نویسنده مشهور آلمانی، دکتر (موریس) فرانسوی، علامه طباطبایی (ره) فیلسوف و مفسر بزرگ معاصر، (جلال‌الدین سیوطی)، دکتر (طه حسین)، نویسنده و سخنور مصری و (شبلی شمیل)، مسیحی عرب و متفکر معاصر درباره قرآن پرداخت.
دکتر افتخاری بخشی از این گفت‌و‌گو به اندیشه‌های (مصطفی صادق‌رافعی)، (بارتلمی سنت هیلر)، خاورشناس فرانسوی، (ادموند برک)، پدر محافظه‌کاری و سیاستمدار بزرگ انگلیسی، (لومانس)، دانشمند آمریکایی، (پرلامس)، کشیش نامی مسیحی، (دیوید جویت)، اخترشناس دانشگاه هاوایی آمریکا، (سنالیسی)، (ادوارد لوهارت)، (فردیو) پروفسور ایتالیایی، دکتر (گوستاولبون) مستشرق مشهور فرانسوی، (گازیمرسگی)، (تئودور نولد) دانشمند و خاورشناس مشهور آلمانی، (ژول لابوم)، خاورشناس فرانسوی و (سدیو) دانشمند و مستشرق فرانسوی در مورد جایگاه و اهمیت قرآن پرداخت.
وی گفت: (لئو تولستوی)، نویسنده برجسته، افسانه‌ای و مشهور روسی در مورد اهمیت قرآن کریم گفته است: (هر کس بخواهد به سادگی و بی پیرایگی اسلام پی ببرد. باید قرآن را مورد مطالعه قرار دهد، در آن‌جا قوانین و تعلیماتی بر مبنای حقایق روشن و آشکار صادر و به طور ساده برای عموم بیان شده است، در این کتاب آیات فراوانی است که به‌ خوبی بر مقام اعلای اسلام و پاکی روح و روان آورنده آن گواهی می دهد.)
وی افزود: همچنین تولستوی مردم را به خواندن قرآن ترغیب کرده و خطاب به آن‌ها گفته: (هر کسی بخواهد سادگی پیام الهی، بی‌پیرایگی اسلام، عظمت کلام و طراوت سخن را دریابد، قرآن بخواند.)
(کوسین دپرسوال) در مورد قرآن اشاره کرد و گفت: (دپرسوال) می گوید: (مسئله وحی درباره قرآن از اموری است که بیش از حد، پر اشکال شمرده می‌شود؛ زیرا که اهل جستجو و تحقیق هنوز راه حلی پسندیده برای آن نیافته‌اند و عقل در این‌جا سرگشته و حیران است که چگونه ممکن است این آیات از مردی درس نخوانده و بی سواد بیان نماید. مردم شرق عموما اعتراف دارند که قرآن آیاتی است که فکر بنی نوع بشر از آوردن، به مانند آن از حیث لفظ و معنی عاجز و ناتوان خواهد بود و آن آیاتی است که وقتی (عقبة بن ربیعه) شنید، در زیبائی و مجال آن حیران گردید و آن‌گاه که جعفر بن ابی‌طالب برخی از این آیات را برای نجاشی، پادشاه حبشه خواند اشک از چشمان او سرازیر شد!)
وی افزود: همچنین (دپرسوال) در جای دیگری گفته است: (زیبایی و حیرت قرآن مثال‌زدنی است.)
این محقق قرآنی بار دیگر به (لومانس)، دانشمند امریکایی اشاره کرد و گفت: لومانس در جای دیگری گفته است: (اولین شراره زیبا و با‌طراوت که نور از قرآن کریم می باراد، عبارت بسم‌الله الرحمن‌الرحی است که دنیایی از معنا است.)
ویل دورانت:
در قرآن قانون و اخلاق و بسیاری از اصول و مبانی یک سان آمده است. در قرآن اگر از دین صحبت می‌کند، از دنیا چشم نمی‌پوشد
این محقق قرآنی به (وات ویلیام مونت‌گمری) اسلام‌شناس معاصر انگلیسی و استاد بازنشسته مطالعات عربی و اسلامی دانشگاه ادینبورگ، اشاره کرد و اظهار کرد: مونت‌گمری در مورد اهمیت قرآن گفته است: (قرآن وقتی تلاوت می‌شود گویی از قلب بیرون می‌آید و سپس به قلب نفوذ می‌کند.)
نویسنده کتاب (زن از دیدگاه‌ ملت‌ها، ادیان و بزرگان) در ادامه سخنانش به دیدگاه دانشمند فرانسوی (ربوا) درباره قرآن پرداخت و گفت: به زعم (ربوا)، (قرآن منطق و زیبایی دارد، به زور به کسی تحمیل نمی‌شود، بلکه لطیف است و در مقام اقناع به نیروی منطق مجهز است.)
دکتر افتخاری در ادامه سخنانش به مشهورترین دانشمند معاصر، (آلبرت انیشتین) فیزیکدان آلمانی و برنده جایزه نوبل اشاره کرد و گفت: انیشتین در مورد قرآن گفته است: (قرآن کتاب جبر یا هندسه یا حساب نیست، بلکه مجموعه‌ای از قوانین است که بشر را به راه راست، راهی که بزرگ‌ترین فلاسفه دنیا از تعریف و تعیین آن عاجزند، هدایت می‌کنند.)
دانشمند انگلیسی (سرویلیام موئیس) در مورد اهمیت قرآن گفته است: (قرآن کریم آکنده از دلایل منطقی، علمی، قضایی، حقوقی، مدنی و مهم‌تر از همه لطافت است که در کتب آسمانی بی‌نظیر است.)
وی در ادامه سخنان به دانشمند ایتالیایی (مایکل آنجلو) پرداخت و گفت: وی گفته (آشنایی من با تعایم حیات‌بخش و معارف درخشان اسلام و قرآن، بینش جدید و عمیقی در من ایجاد کرد و طرز فکرم را درباره جهان آفرینش و فلسفه وجود به کلی دگرگون ساخت و احساس کردم که تعلیمات اسلام برخلاف تعالیم مسیحیت انسان را موجودی شریف و با شخصیت می شناسد نه موجودی کثیف و ذاتا آلوده، مسلمانان به حکم کتاب آسمانی خود قرآن پیامبر والامقام خود را انسانی مانند انسان‌های دیگر می دانند که خداوند او را برای تبلیغ و رسالت و راهنمایی انسان‌ها برگزیده است در این کتاب دستور و نحوه بهره گیری از لذایذ این دنیا و حیات آن، به طرزی جالب و خردمندانه بیان شده است.)
وی افزود: دانشمند و مستشرق فرانسوی (سدیو) نیز معتقد بود (در قرآن که اوج زیبایی سخن‌ها است، چیزی از مقررات اجتماعی فروگذاری نشده است.)
این محقق علوم قرآنی به محقق و مورخ برجسته امریکایی (ویل دورانت) پرداخت و گفت: دورانت در مورد اهمیت قرآن گفته (در قرآن قانون و اخلاق و بسیاری از اصول و مبانی یکسان آمده است. در قرآن اگر از دین صحبت می‌کند، از دنیا چشم نمی‌پوشد.)
وی افزود: همچنین دورانت در جای دیگری گفته است: (در قرآن، قانون و اخلاق یکی است، رفتار دینی در قرآن، شامل رفتار دنیوی نیز هست و همه امور از جانب خدا و به طریق وحی آمده است. قرآن شامل مقرات در خصوص ادب، تندرستی، ازدواج، طلاق، رفتار با فرزند و حیوان، تجارت، سیاست، ربا، دین ، امور زراعت، مجازات جنگ و صلح است ... مدت چهارده قرن، قرآن در حافظه اطفال مسلمان محفوظ مانده، خاطرشان را تحریک کرده، اخلاقشان را فرم داده و قریحه صدها میلیون مرد را صیقلی کرده است.)
سرویلیام موئیس:
(قرآن کریم آکنده از دلایل منطقی، علمی، قضایی، حقوقی، مدنی و مهم‌تر از همه لطافت است که در کتب آسمانی بی‌نظیر است
نویسنده کتاب (زن از دیدگاه‌ ملت‌ها، ادیان و بزرگان) گفت: خاورشناس مشهور آلمانی (ژوزف هوردوویچ) در مورد اهمیت و جایگاه قرآن گفته است: (قرآن عامل بسیار شگرفی در بالا بردن فکر مسلمانان بود و باعث ‌شد آنان به تحقیقات علمی و پدید آوردن اندیشه پیش از ما غربیان حرکت کنند.)
دکتر افتخاری گفت: قرآن حقیقتی است برای حقیقت‌جویانی مانند (راکستون)، ادیب اسکاتلندی که در این‌باره می گوید: (سالیان دراز در جست‌و‌جوی حقیقت ‌بودم، آن‌را در اسلام و قرآن یافتم.)
وی در پایان سخنانش تأکید کرد: (سر ویلیام) انگلیسی در مورد قرآن کریم گفته است: قرآن محمد (ص) کتابی است پر از دلایل روشن و منطقی و مسائل بی شمار علمی و قوانین حقوقی و قضایی و دستورات عالیه برای حفظ حیات مدنی و اجتماعی که با عبارات ساده و در عین حال محکم و منظم آمده و خواننده را مجذوب خود می نماید. از همان آغاز رسالت پیامبر بسیاری از معاندین و ملحدین چون ولید و ابوسفیان و ... بر فضائل بی شمار قرآن معترف شدند و تاکنون نیز همه صاحبنظران و اندیشمندان آزاده جهان اعترافاتی این گونه را از خود به یادگار می گذارند؛ زیرا قرآن در حدوث و بقا خود از حق جدا نشده و به حق نازل گشته است.)
منبع :خبرگزاری قرآنی ایران.

اعترافات اندیشمندان غربی درباره قرآن
1. فیلیپ.ک.حتی، دانشمند معاصر و استاد دانشگاه پرینستون آمریکا که دربارة تاریخ عرب تحقیقات ارزنده‌ای کرده و چندین کتاب در این زمینه نگاشته است، در یکی از کتب خود به نام تاریخ عرب می‌نویسد: قرآن از تمام معجزات، بزرگتر است و اگر سراسر اهل عالم جمع شوند، بی‌تردید از آوردن مثل آن عاجز خواهند ماند.[1]
2. ارنست رنان، نویسنده، مورخ و متفکر بزرگ فرانسوی که علاوه بر بسیاری از فعالیت‌های علمی و تاریخی، تألیفاتی در خصوص زبان‌های سامی دارد. می‌گوید: در کتابخانه شخصی من هزاران جلد کتاب سیاسی، اجتماعی، ادبی و غیره وجود دارد که همة آنها را بیشتر از یکبار مطالعه نکرده‌ام و چه بسا کتاب‌هایی که فقط زینت کتابخانه من می‌باشند ولی یک جلد کتاب است که همیشه مونس من است و هر وقت خسته می‌شوم و می‌خواهم درهایی از معانی و کمال بر روی من باز شود آن را مطالعه می‌کنم و از مطالعه زیاد آن خسته و ملول نمی‌شوم. این کتاب، قرآن کتاب آسمانی است.[2]

3. دکتر گرینیه، خاورشناس و پژوهشگر فرانسوی که تلاش‌ها و تحقیقات فراوانی در زمینة علوم اسلامی و قرآن دارد می‌گوید:
من آیات قرآن را که به علوم پزشکی و بهداشتی و طبیعی ارتباط داشت دنبال کردم و از کودکی آنها را فراگرفتم و کاملاً به آن آگاه بودم. بنابراین دریافتم که این آیات از هر نظر با معارف و علوم جهانی منطبق است... . هرکس دست‌اندرکار هنر یا علم باشد و آیات قرآن را با هنر و علمی که آموخته است به همان صورت که من مقایسه کردم مقایسه کند بدون تردید به اسلام خواهد گروید، البته اگر صاحب عقلی سلیم و بی‌غرض باشد.[3]
4. هربرت جرج ونو، نویسندة انگلیسی، وقتی یکی از مجله‌های اروپا عقیده و رأی او را دربارة بزرگترین کتابی که از آغاز تاریخ بشر تاکنون بیشتر از سایر کتب در دنیا تأثیر گذارد و مهمتر از همه به شمار آمده است، پرسید او در جواب نام چند کتاب را برد و در پایان آن چنین نگاشت: اما کتاب چهارم که مهمترین کتاب دنیاست قرآن است،‌ زیرا تأثیری که این کتاب آسمانی در دنیا بر جای نهاده نظیر آن را هیچ کتابی نداشته است.[4]

5. تنورد، خاورشناس و محقق و اندیشمند آلمانی که در زمینة مسائل قرآنی و اسلامی تحقیقات زیادی داشته است، می‌گوید: قرآن با نیروی برهان خود شنونده را مجذوب و شیفتة خود می‌سازد و قلوب را تسخیر می‌کند. همین قرآن بود که ملت وحشی عرب را معلم جهانیان کرد.[5]

6. گوته شاعر و نویسنده بزرگ آلمانی که در زمینة اسلام و قرآن کریم و مضامین آن مطالعاتی داشته است، می‌گوید: ما اول، از قرآن رویگردان بودیم، ولی طولی نکشید که این کتاب توجه ما را به خود جلب نمود و به حیرت درآورد و بالاخره مجبور شدیم اصول و قواعد آن را بزرگ بشماریم و در مطابقت الفاظ با معانی بکوشیم. مرام و مقصد این کتاب بی‌اندازه قوی و محکم و مبانی آن بلند است و از این نظر ما را بیشتر به اهمیت و علو مقام خود جذب می‌نماید. با این وصف به زودی بزرگترین تأثیر خود را در تمام جهان نموده، نتیجة مهمی از خود به جا خواهد گذاشت و باز می‌گوید:
به زودی این کتاب توصیف ناپذیر‌( قرآن)، عالم را به خود جلب نموده و تأثیر عمیقی در دانش جهان نهد و در نتیجه جهانمدار گردد.[6]

7. راکستون، خاورشناس و محقق اسکاتلندی که در زمینة مسائل قرآنی مطالعاتی داشته است، می‌نویسد: سالیان درازی در جستجوی حقیقت بودم تا اینکه حقیقت را در اسلام یافتم. پس قرآن مقدس را دیدم و شروع به خواندن آن کردم. او بود که تمام سؤالات مرا جواب گفت. قرآن ابهت و ترس در انسان ایجاد می‌کند و با این روش ثابت می‌کند که هر چه می‌فرماید راست است.[7]

8. بانو واگلیری، خاورشناس، دانشمند ایتالیایی و پرفسور ادبیات عرب و استاد تاریخ تمدن اسلام در دانشگاه ناپل ایتالیا که فعالیت‌ها و تحقیقات فراوانی در زمینه دین مبین اسلام و مفاهیم و مضامین قرآن کریم داشته است، می‌گوید: با اینکه قرآن در سراسر جهان اسلام بارها خوانده می‌شود، خواندن آن با این همه تکرار در پیروانش ایجاد خستگی نمی‌کند بلکه به عکس در ضمن خواندن مکرر هر روز عزیزتر می‌شود. در خواندن یا شنیدن قرآن در ذهن خواننده یا شنونده حس تعظیم و تکریم برمی‌انگیزد. متن قرآن در طول اعصار و قرون تاریخ نزول آن تا امروز به همان صورت باقی مانده و تا وقتی که خدا بخواهد و تا جهان ادامه داشته باشد باقی خواهد ماند.[8]

9. دکتر گوستاولوبون، عالم فرانسوی و استاد متتبع علوم و آثار شرقی در تاریخ اسلامی می‌گوید:
قرآن که کتاب آسمانی مسلمین است تنها منحصر به تعالیم و دستورهای مذهبی نیست بلکه دستورهای سیاسی و اجتماعی مسلمانان نیز در آن درج شده است. تعلیمات اخلاقی قرآن به مراتب بالاتر از تعلیمات اخلاقی انجیل است.[9]

10. آلوارو ماچوردوم کومینز، شاعر، نویسنده، روزنامه نگار و محقق اسپانیایی می‌گوید:
عده‌ای از من خواستند بعضی از سوره‌های قرآن را برایشان ترجمه کنم، من هم سوره کوتاهی را انتخاب نمودم سوره توحید را که از یگانگی خداوند می‌گوید. این سوره و موسیقی آن آنچنان زیبا بود که برای من شاعر بسیار مهم بود. همچنین سوره فاتحة‌الکتاب را که درباره جهانی بودن خداوند است ترجمه کردم. به این ترتیب بود که جهانی بودن و یگانگی خداوند مرا به این نتیجه رساند که این دین مردمی‌ترین و منطقی‌ترین دین برای از بین بردن ناآرامی‌ها و مشکلات امروزی است.[10]
11. بانو ستان رانی تنس هلندی می‌گوید:
محتوای این کتاب آسمانی کاملاً با عقل و خرد و فطرت بشری مطابقت دارد و از مطالب زننده و خلاف عقل به کلی پاک است. قرآن دربارة زنان، قضاوتی عادلانه دارد و برخلاف بعضی از مرام‌ها و ادیان که جنس زن را تا به سر حد بردگی تنزل داده‌اند و ارزشی برای او قائل نیستند، وی را از مزایا و حقوق انسانی برخوردار ساخته و مقام شامخی برای او منظور داشته است.[11]
12. نولدکه، دانشمند و خاورشناس مشهور آلمانی که در زبان سامی و لغات شرقی تخصص یافته و شهرت کسب کرده است و مهمترین اثر او تاریخ قرآن است که بعد از تألیف آن به دریافت جایزه آکادمی فرانسه نائل شد. می‌نویسد: قرآن با منطق علمی و روش اطمینان‌بخش و قانع‌کننده‌ای که دارد دل‌های شنوندگان خود را به سوی خویش توجه داده و آنها را طرف خطاب قرار می‌دهد. همواره بر دل‌های کسانی که از دور با آن مخالفت می‌ورزند تسلط یافته و آنها را به خود می‌پیوندد. فضیلت قرآن با داشتن سادگی و بلاغت خاص خود به اوج کمال رسیده است. این کتاب توانست از مردمی وحشی و بی‌تربیت،‌ ملتی متمدن ایجاد کند که تعلیم و تربیت دنیای خویش را بر عهده گرفتند.[12]
13. پرنس ژاپنی بورگیز، مورخ و تاریخ نویس ایتالیایی که پیرامون مسائل تاریخی، تحقیقات زیادی داشته است می‌نویسد: مسلمین همین که در پیروی قرآن و خواندن آن و عمل به قوانین و احکامش سستی نشان دادند، نیروی سعادت و فرشته سیادت نیز با این بی‌اعتنایی از آنها دور شد و آن همه عزت و قدرت و خرسندی و عظمت از افق حیات آنها رخت بربست و به جایش اهریمن اسارت و بندگی جانشین شد. دشمنان از این فرصت استفاده کردند و بر آنها تاختند و حلقه‌وار چون میکرب‌های اجتماع آنها را در میان گرفتند و آنها را به روزگار کنونی اسیر و مقید ساختند. آری این همه بدبختی‌ها و تیره‌روزی‌های مسلمین از مراعات نکردن قوانین قرآن بوده. در این امر بزرگ هیچ گناهی متوجه اسلام (قرآن) نیست. آیا حقیقتاً چه ایرادی را می‌شود بر آیین پاک گرفت.[13]
14. بانو دکتر لورا واکیسا واگلیری، پرفسور ادبیات عرب و استاد تاریخ تمدن اسلام در دانشگاه ناپل ایتالیا رساله‌ای به نام پیشرفت سریع تعالیم اسلام نوشته که در قسمتی از آن چنین آمده است:
در این کتاب(قرآن) گنجینه‌هایی از دانش را می‌بینیم که مافوق استعداد و ظرفیت باهوش‌ترین اشخاص و بزرگترین فیلسوفان و قوی‌ترین رجال سیاسی است.[14]
بانو واگلیری، دانشمند و محقق ایتالیایی که در زمینة قرآن کریم نیز مطالعاتی داشته است می‌نویسد:
کتاب آسمانی اسلام، نمونه‌ای از اعجاز است. قرآن، کتابی است که نمی‌توان از آن تقلید کرد. نمونه سبک و اسلوب قرآن در ادبیات عرب سابقه ندارد. تأثیری که سبک قرآن در روح انسان ایجاد می‌کند ناشی از امتیازات و برتری‌های آن می‌باشد. چطور ممکن است این قرآن کار محمد(ص) باشد و حال آنکه معتقدیم محمد(ص) یک مرد عرب و درس نخوانده بود. ما در این قرآن ذخایر و اندوخته‌هایی از علوم می‌بینیم که مافوق استعداد و ظرفیت باهوش‌ترین و متفکرترین اشخاص است و ... قویترین سیاست باید در مقابل قرآن زانوی ناتوانی به زمین بزند.[15]
15. کارلتون اس گون دانشمند معروف آنتروپولوژی (انسان شناسی)، استاد دانشگاه ایالت پنسیلوانیا آمریکایی در کتاب خود به نام کاروان می‌نویسد: بلاغت یکی از مزایای عظیم قرآن است. قرآن هنگامی که درست تلاوت شود چه شنونده به لغت عرب آشنایی داشته باشد و آن را بفهمد یا آشنایی نداشته و آن را نفهمد، تأثیر شدید و عمیقی در او گذاشته و در ذهنش جاگیر می‌شود. این مزیت بلاغتی قرآن ترجمه‌شدنی نیست.[16]
16. گیبون، می‌گوید: از اقیانوس اطلس تا کنار رود گنگ، قرآن نه فقط قانون فقهی شناخته شده است، بلکه قانون اساسی، شامل رویه قضایی و نظامات مدنی، جزایی و حاوی قوانینی است که تمام عملیات و امور مالی بشر را اداره می‌کند و همة این امور که به موجب احکام ثابت و لایتغیری انجام می‌شود ناشی از اراده خدا است و به عبارت دیگر، قرآن دستور عمومی و قانون اساسی مسلمانان است. دستوری است شامل مجموعه قوانین دینی و اجتماعی و مدنی و تجاری و نظامی و قضایی و جنایی و جزایی. همین مجموعه قوانین از تکالیف زندگی روزانه تا تشریفات دینی از تزکیه نفس، تا حفظ بدن و بهداشت و از حقوق عمومی تا حقوق فردی و از منافع فردی تا منافع عمومی و از اخلاقیات تا جنایات و از عذاب تا مکافات این جهان و جهان آینده همه را در بر دارد.[17]
17. ویل دورانت در تاریخ تمدن می‌گوید: پیدایش تمدن اسلام از حوادث بزرگ تاریخ است. اسلام طی پنج قرن، از سال 81 تا 579 هجری، از نظر نیرو و نظم و بسط قلمرو و اخلاق نیک و تکامل سطح زندگانی و قوانین منصفانه انسانی و ادبیات و تحقیق علمی و علوم و طب و فلسفه پیشاهنگ جهان بود.[18]

پی‌نوشت<\/h4>

*. آمنه شاهنده.
[1]. محمدی اهوازی، مصطفی، چهل داستان از عظمت قرآن کریم، ص 109.
[2]. همان.
[3]. همان، ص 110.
[4]. http://nasl-e-evom.persianblog.com
[5]. محمدی اهوازی، مصطفی، چهل داستان از عظمت قرآن کریم، ص 111
[6]. همان، ص 119
[7]. http:// nasl-e-sevom.persianblog.com.
[8]. محمدی اهوازی، مصطفی، چهل داستان از عظمت قرآن کریم، ص 126.
[9]. همان، ص 117.
[10]. همان، ص 120.
[11]. همان، ص 121.
[12]. همان، ص 124.
[13]. همان، ص 125.
[14]. همان، ص 126.
[15]. همان.
[16]. همان، صص109-127.
[17]. جان دیون پورت، عذر تقصیر به پیشگاه محمد(ص)، مترجم: سعیدی سید غلامرضا، ص 91، دارالتبلیغ اسلامی.