تقیه
تَقیه ابراز عقیده یا انجام دادن کاری بر خلاف نظر قلبی خود به دلایلی خاص است. ادله قرآنی، روایی و عقلی بر جواز تقیه دلالت دارند.
تقیه چیست؟
تقیه چیست؟ تقیه از معتقدات کلامی - فقهی شیعه است که ریشه قرآنی دارد. در قرآن مجید در چند آیه به طور صریح (نحل، آیه 106) یا ضمنی به تقیه اشاره شده است. تقیه به معنای پوشیده داشتن اعتقاد از مخالفان به خاطر ضرر دینی یا جانی یا دنیوی است. تقیه از جهات گوناگون قابل تقسیم است. معروف ترین این اقسام عبارتند از: 1. اکراهیه: انجام اعمال بر وفق دستورات حاکمی جائر. 2. خوفیه: انجام اعمال و احکام براساس فتاوای مذهب مخالف 3. کتمانیه: پنهان داشتن ایمان در جهت فعالیت و پیشبرد اهداف دینی. 4. مداراتی: رعایت قوانین همزیستی با اکثریت اهل سنت (نقش تقیه در استنباط، نعمت الله صفری، دفتر تبلیغات، ص 201). با توجه به موارد فوق، در هر زمان ومکانی، نوعی تقیه جایز است و شرایط خاصی دارد از جمله علم قطعی یا ظن قوی به وجود ضرر و... حضرت امام خمینی در زمانی که خفقان همه کشور را فرا گرفته بود و عده ای به خاطر ترس از جانشان به خیال خود تقیه را در پیش گرفته بودند، متذکر می شدند که الان جای تقیه نیست: (حضرات آقایان توجه دارید، اصول اسلام در معرض خطر است، قرآن و مذهب در مخاطره است، با این احتمال، تقیه حرام است و اظهار حقایق واجب ولو بلغ ما بلغ) (صحیفه نور، ج 1، ص 178). توضیح این عبارت را در متن دیگری از ایشان می توان دید (گاهی وقت ها تقیه حرام است. آن وقتی که انسان دید که دین خدا در خطر است، نمی تواند تقیه کند، آن وقت باید هر چه بشود برود. تقیه در فروع است، در اصول نیست، تقیه برای حفظ دین است، جایی که دین در خطر بود، جای تقیه نیست، جای سکوت نیست) (همان، ج 8، ص 11). خلاصه سخن آن که تقیه به خاطر مصلحت یک امر دینی یا دنیوی مهم است به همین دلیل هرگاه به خاطر تقیه و کتمان واقع مصلحت های مهمتر از دست برود یا مفسده های بزرگتر به وجود آید به حکم عقل و شرع جای تقیه نیست. اما معنای سخن امام که فرمودند (ولو بلغ ما بلغ) به معنای همیشگی بودن نیست بدین معناست که سکوت یا تقیه حدی دارد ولی هرگاه به خاطر سکوت یا تقیه اسلام در خطر افتد دیگر جای تقیه نیست حتی اگر به خاطر اظهار واقعیت و یاری نمودن اسلام، افشاگری و بسیج مردم برای حمایت از دین، خطرات جانی یا مالی مواجه شویم چون این اصل که (اسلام اگر افتد خطر، جان را نثارش می کنیم) درسی است که امام حسین(ع) با زبان و عمل خود به ما آموخت. برای مطالعه بیشتر به آدرس اینترنتی زیر مراجعه کنید: http://www.qomicis.com/farsi/library/shieh_shenasi/17_tagieh.htm
تقیه چیست؟ تقیه از معتقدات کلامی - فقهی شیعه است که ریشه قرآنی دارد. در قرآن مجید در چند آیه به طور صریح (نحل، آیه 106) یا ضمنی به تقیه اشاره شده است. تقیه به معنای پوشیده داشتن اعتقاد از مخالفان به خاطر ضرر دینی یا جانی یا دنیوی است. تقیه از جهات گوناگون قابل تقسیم است. معروف ترین این اقسام عبارتند از: 1. اکراهیه: انجام اعمال بر وفق دستورات حاکمی جائر. 2. خوفیه: انجام اعمال و احکام براساس فتاوای مذهب مخالف 3. کتمانیه: پنهان داشتن ایمان در جهت فعالیت و پیشبرد اهداف دینی. 4. مداراتی: رعایت قوانین همزیستی با اکثریت اهل سنت (نقش تقیه در استنباط، نعمت الله صفری، دفتر تبلیغات، ص 201). با توجه به موارد فوق، در هر زمان ومکانی، نوعی تقیه جایز است و شرایط خاصی دارد از جمله علم قطعی یا ظن قوی به وجود ضرر و... حضرت امام خمینی در زمانی که خفقان همه کشور را فرا گرفته بود و عده ای به خاطر ترس از جانشان به خیال خود تقیه را در پیش گرفته بودند، متذکر می شدند که الان جای تقیه نیست: (حضرات آقایان توجه دارید، اصول اسلام در معرض خطر است، قرآن و مذهب در مخاطره است، با این احتمال، تقیه حرام است و اظهار حقایق واجب ولو بلغ ما بلغ) (صحیفه نور، ج 1، ص 178). توضیح این عبارت را در متن دیگری از ایشان می توان دید (گاهی وقت ها تقیه حرام است. آن وقتی که انسان دید که دین خدا در خطر است، نمی تواند تقیه کند، آن وقت باید هر چه بشود برود. تقیه در فروع است، در اصول نیست، تقیه برای حفظ دین است، جایی که دین در خطر بود، جای تقیه نیست، جای سکوت نیست) (همان، ج 8، ص 11). خلاصه سخن آن که تقیه به خاطر مصلحت یک امر دینی یا دنیوی مهم است به همین دلیل هرگاه به خاطر تقیه و کتمان واقع مصلحت های مهمتر از دست برود یا مفسده های بزرگتر به وجود آید به حکم عقل و شرع جای تقیه نیست. اما معنای سخن امام که فرمودند (ولو بلغ ما بلغ) به معنای همیشگی بودن نیست بدین معناست که سکوت یا تقیه حدی دارد ولی هرگاه به خاطر سکوت یا تقیه اسلام در خطر افتد دیگر جای تقیه نیست حتی اگر به خاطر اظهار واقعیت و یاری نمودن اسلام، افشاگری و بسیج مردم برای حمایت از دین، خطرات جانی یا مالی مواجه شویم چون این اصل که (اسلام اگر افتد خطر، جان را نثارش می کنیم) درسی است که امام حسین(ع) با زبان و عمل خود به ما آموخت. برای مطالعه بیشتر به آدرس اینترنتی زیر مراجعه کنید: http://www.qomicis.com/farsi/library/shieh_shenasi/17_tagieh.htm
عنوان سوال:
تقیه چیست؟
پاسخ:
تقیه چیست؟
تقیه از معتقدات کلامی - فقهی شیعه است که ریشه قرآنی دارد. در قرآن مجید در چند آیه به طور صریح (نحل، آیه 106) یا ضمنی به تقیه اشاره شده است.
تقیه به معنای پوشیده داشتن اعتقاد از مخالفان به خاطر ضرر دینی یا جانی یا دنیوی است.
تقیه از جهات گوناگون قابل تقسیم است. معروف ترین این اقسام عبارتند از:
1. اکراهیه: انجام اعمال بر وفق دستورات حاکمی جائر.
2. خوفیه: انجام اعمال و احکام براساس فتاوای مذهب مخالف
3. کتمانیه: پنهان داشتن ایمان در جهت فعالیت و پیشبرد اهداف دینی.
4. مداراتی: رعایت قوانین همزیستی با اکثریت اهل سنت (نقش تقیه در استنباط، نعمت الله صفری، دفتر تبلیغات، ص 201).
با توجه به موارد فوق، در هر زمان ومکانی، نوعی تقیه جایز است و شرایط خاصی دارد از جمله علم قطعی یا ظن قوی به وجود ضرر و...
حضرت امام خمینی در زمانی که خفقان همه کشور را فرا گرفته بود و عده ای به خاطر ترس از جانشان به خیال خود تقیه را در پیش گرفته بودند، متذکر می شدند که الان جای تقیه نیست: (حضرات آقایان توجه دارید، اصول اسلام در معرض خطر است، قرآن و مذهب در مخاطره است، با این احتمال، تقیه حرام است و اظهار حقایق واجب ولو بلغ ما بلغ) (صحیفه نور، ج 1، ص 178).
توضیح این عبارت را در متن دیگری از ایشان می توان دید (گاهی وقت ها تقیه حرام است. آن وقتی که انسان دید که دین خدا در خطر است، نمی تواند تقیه کند، آن وقت باید هر چه بشود برود. تقیه در فروع است، در اصول نیست، تقیه برای حفظ دین است، جایی که دین در خطر بود، جای تقیه نیست، جای سکوت نیست) (همان، ج 8، ص 11).
خلاصه سخن آن که تقیه به خاطر مصلحت یک امر دینی یا دنیوی مهم است به همین دلیل هرگاه به خاطر تقیه و کتمان واقع مصلحت های مهمتر از دست برود یا مفسده های بزرگتر به وجود آید به حکم عقل و شرع جای تقیه نیست.
اما معنای سخن امام که فرمودند (ولو بلغ ما بلغ) به معنای همیشگی بودن نیست بدین معناست که سکوت یا تقیه حدی دارد ولی هرگاه به خاطر سکوت یا تقیه اسلام در خطر افتد دیگر جای تقیه نیست حتی اگر به خاطر اظهار واقعیت و یاری نمودن اسلام، افشاگری و بسیج مردم برای حمایت از دین، خطرات جانی یا مالی مواجه شویم چون این اصل که (اسلام اگر افتد خطر، جان را نثارش می کنیم) درسی است که امام حسین(ع) با زبان و عمل خود به ما آموخت.
برای مطالعه بیشتر به آدرس اینترنتی زیر مراجعه کنید:
http://www.qomicis.com/farsi/library/shieh_shenasi/17_tagieh.htm
- [سایر] لطفاً اگر ممکن است در مورد (تقیه) برایم بنویسید که تقیه چیست؟ و احکامش کدام است؟
- [آیت الله بهجت] تقیّه چیست؟ و آیا امروزه مسأله تقیّه مطرح است یا اختصاص به زمان گذشته داشته است؟
- [سایر] تقیه چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] تقیّه چیست؟
- [سایر] ملاک تقیه چیست؟
- [آیت الله سیستانی] تقیه یعنی چه ؟
- [آیت الله علوی گرگانی] تقیّه کردن در چه مواردی جایز است؟
- [سایر] شیعه و سنی د ر مورد تقیه چه دیدگاهی دارند؟
- [سایر] 1. تقیه مداراتی چیست و شرایط انجام آن چگونه است؟ 2. کسی که وظیفه او تقیه است و از این جهت برخی از واجبات، مثل روزه از او فوت شده، آیا باید قضای آن را انجام دهد؟
- [سایر] ایا در برقراری ارتباط با وهابیون همانند برادران اهل سنت باید تقیه کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] انسان میتواند در جایی که باید تقیّه کند، بر فرش و مانند آن سجده نماید و لازم نیست برای فرار از تقیه به مکان دیگر برود، ولی اگر در آن جا چیزی مثل حصیر یا سنگ که سجده بر آن صحیح است وجود داشته باشد و سجده بر آن نیز محذوری نداشته باشد، باید بر آن سجده کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جائی که انسان باید تقیّه کند می تواند بر فرش و مانند آن سجده کند و لازم نیست برای نماز به جای دیگر برود ولی اگر در آن مکان حصیر یا سنگ یا چیزی که سجده بر آن صحیح است وجود دارد و بتواند طوری بر آن سجده کند که خلاف تقیه نباشد باید بر آن سجده نماید.
- [آیت الله مظاهری] جایی که انسان باید تقیّه کند میتواند بر فرش و مانند آن سجده نماید، و چنانچه میتواند، لازم است برای نماز به جای دیگر برود.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه از روی فراموشی یا ناچاری یا تقیه یا برای کار دیگر مثل خاراندن دست و مانند ان دستها را روی هم بگذارد اشکال ندارد
- [آیت الله مکارم شیرازی] استفاده از ظرف طلا یا نقره در حال ناچاری جایز است و برای وضو و غسل نیز در حال تقیه مانعی ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] جائی که انسان باید تقیه کند می تواند بر فرش و مانند آن سجده نماید و لازم نیست برای نماز به جای دیگر برود .
- [امام خمینی] جایی که انسان باید تقیه کند می تواند بر فرش و مانند آن سجده نماید و لازم نیست برای نماز به جای دیگر برود.
- [آیت الله جوادی آملی] .پیشانی در سجود باید بر زمین یا چیزی گذارده شود که از زمین میروید و خوراکی و پوشاکی نیست چنانکه خواهد آمد مگر در حال صحّت تقیه، که در این حال میتواند بر فرش و مانند آن, سجده کند و احتیاط واجب است که با تمکّن از سجده روی سنگ یا حصیر و... به صورتی که مخالف تقیه نباشد، بر فرش و مانند آن سجده نشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . جایی که انسان باید تقیه کند اگر بتواند بر حصیر یا چیزی که سجده بر آن صحیح می باشد، طوری سجده کند که به زحمت نیفتد، نباید بر فرش و مانند آن سجده نماید، و اگر نمی تواند، احتیاط آن است که در صورت امکان برای نماز به جای دیگر برود، والا در همانجا نماز بخواند هر چند ظاهر این است که در مورد تقیه به جهت تحبیب و تألیف قلوب لازم نیست که برای نماز به جای دیگر برود.
- [آیت الله سبحانی] جایی که انسان باید تقیه کند می تواند بر فرش و مانند آن سجده نماید و اگر بدون زحمت می تواند در جای دیگر نماز بخواند برای نماز به جای دیگر برود.