علت این که علم و حلم با هم آمده است چه می باشد؟ در قران شریف قضیهی حضرت موسی(ع) و جناب خضر نبی(ع) به گونهای زیبا مطرح شده است. حضرت موسی(ع) در ملاقاتی به جناب خضر گفت: آیا به دنبال تو بیایم تا از علم و بینشی که آموخته شدهای بهره ببرم؟ خضر در جواب گفت: تو هرگز نمیتوانی همپای من صبر کنی و چگونه میتوانی بر چیزی که به شناخت آن احاطه نداری، صبر کنی؟ گفت انشاءالله مرا شکیبا خواهی یافت. قضیّه ادامه مییابد. اما حضرت موسی در سه جا به جناب خضر معترض میشود. علّت اعتراض او نیز عدم علم و شناخت بوده است. چه بسا اگر علم و شناخت لازم را، مانند خضر میداشت، هرگز اعتراض نمیکرد. امّا چون حکمت و فلسفه کارهای خضر را نمیدانست تحمل نکرد و معترض او شد(کهف، آیات 66 تا 76 را بررسی نمائید) آری علم و حکمت با حلم رابطهای تنگاتنگی دارند. به طوری که به جرأت میتوانیم بگوییم شکیبائی، ثمره علم و حکمت است. امام علی(ع) در حدیثی بلند مرتبه ویژگیهای حکیمان و خردمندان را این گونه میشمارد: الحُکماءُ اشرف الناسِ انفساً، و اکثرهم صبراً، و اسرَعَهُم عفواً، و اوسعَهُم اخلاقاً حکیمان در میان مردم، شریفترین و شکیباترین و پرگذشتترین و خوشخلقترین کساناند کسی که از شناخت و علم لازم برخودار است، اضطراب و نگرانی را به راحتی دور میکند. کسی که راهی را میشناسد بدون اضطراب در آن قدم میگذارد. چون به فراز و نشیب راه آگاه است. حلم نیز در علم تأثیر دارد. جائی که امام علی(ع) میفرمایند: کمال العلمِ الحِلم؛ کمال دانش، بردباری است(غررالحکم، حدیث 7231). لطفاً مراجعه کنید: 1. علم و حکمت در قرآن و حدیث، 2 و 1، از آقای ریشهری، نشر دارالحدیث. 2. شرح زیارت جامعه کبیره، آیةالله جوادی آملی(دامتبرکاته).
علت این که علم و حلم با هم آمده است چه می باشد؟
در قران شریف قضیهی حضرت موسی(ع) و جناب خضر نبی(ع) به گونهای زیبا مطرح شده است. حضرت موسی(ع) در ملاقاتی به جناب خضر گفت: آیا به دنبال تو بیایم تا از علم و بینشی که آموخته شدهای بهره ببرم؟ خضر در جواب گفت: تو هرگز نمیتوانی همپای من صبر کنی و چگونه میتوانی بر چیزی که به شناخت آن احاطه نداری، صبر کنی؟ گفت انشاءالله مرا شکیبا خواهی یافت. قضیّه ادامه مییابد. اما حضرت موسی در سه جا به جناب خضر معترض میشود. علّت اعتراض او نیز عدم علم و شناخت بوده است. چه بسا اگر علم و شناخت لازم را، مانند خضر میداشت، هرگز اعتراض نمیکرد. امّا چون حکمت و فلسفه کارهای خضر را نمیدانست تحمل نکرد و معترض او شد(کهف، آیات 66 تا 76 را بررسی نمائید)
آری علم و حکمت با حلم رابطهای تنگاتنگی دارند. به طوری که به جرأت میتوانیم بگوییم شکیبائی، ثمره علم و حکمت است.
امام علی(ع) در حدیثی بلند مرتبه ویژگیهای حکیمان و خردمندان را این گونه میشمارد: الحُکماءُ اشرف الناسِ انفساً، و اکثرهم صبراً، و اسرَعَهُم عفواً، و اوسعَهُم اخلاقاً حکیمان در میان مردم، شریفترین و شکیباترین و پرگذشتترین و خوشخلقترین کساناند
کسی که از شناخت و علم لازم برخودار است، اضطراب و نگرانی را به راحتی دور میکند.
کسی که راهی را میشناسد بدون اضطراب در آن قدم میگذارد. چون به فراز و نشیب راه آگاه است. حلم نیز در علم تأثیر دارد. جائی که امام علی(ع) میفرمایند: کمال العلمِ الحِلم؛ کمال دانش، بردباری است(غررالحکم، حدیث 7231).
لطفاً مراجعه کنید:
1. علم و حکمت در قرآن و حدیث، 2 و 1، از آقای ریشهری، نشر دارالحدیث.
2. شرح زیارت جامعه کبیره، آیةالله جوادی آملی(دامتبرکاته).
- [سایر] حلم، علم ، ایمان به چه معنا هستند؟ اصلا علم داشتن که خداوند از آن می گوید چی هست و همین طور ایمان چی هست؟
- [سایر] راههای رسیدن به حلم و بردباری چیست؟
- [سایر] چگونه میتوان خشم خود را فرو برد؟ راههای رسیدن به حلم و بردباری چیست؟
- [سایر] چگونه میتوان خشم خود را فرو برد؟ راههای رسیدن به حلم و بردباری چیست؟
- [سایر] نمونه ای از بردباری امام کاظم بفرمایید؟
- [سایر] خداوند به زنی که نسبت به بد اخلاقی شوهرش شکیبایی ورزد، چه ثوابی می دهد؟
- [سایر] نقش صبر و بردباری در تبلیغ احکام الهی توسط پیامبران چگونه است و دیدگاه قرآن در این باره چیست؟
- [سایر] جزع و بی تابی نمودن در مصیبت ها و مشکلات و گرفتاری ها، نشانه چیست؟ راه تحصیل صبر و شکیبایی را بیان نمایید.
- [سایر] موضوع علم کلام چیست و به چه جهت انرا علم کلام می نامند ؟
- [سایر] منظور از علم کلام چیست؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند میتواند برای معاش خود کسب کند گرچه آن علم، علم دینی نباشد، میشود به او زکات داد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خود کسب کند، چنان چه تحصیل آن علم، واجب یا مستحب باشد، می شود به او زکات داد. ولی احتیاط برای اهل علم نگرفتن زکات است مگر در صورتی که از تحصیل مخارج عاجز باشند ولکن جایز است اشتغال به تحصیل علم هر چند باعث عجز از تحصیل نفقه بشود.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند میتواند برای معاش خود کسب کند، چنانچه آن علم واجب یا مستحبّ باشد، میشود به او زکاْ داد، و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحبّ نباشد، زکاْ دادن به او اشکال دارد، بنابر احتیاط واجب نباید بگیرد.
- [آیت الله بروجردی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند میتواند برای معاش خود کسب کند، چنانچه تحصیل آن علم واجب یا مستحب باشد، میشود به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحب نباشد، زکات دادن به او اشکال دارد.
- [امام خمینی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خود کسب کند، چنانچه تحصیل آن علم واجب یا مستحب باشد، می شود به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحب نباشد، زکات دادن به او اشکال دارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند میتواند برای معاش خود کسب کند، چنانچه تحصیل آن علم واجب یا مستحبّ باشد میشود به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحبّ نباشد، زکات دادن به او اشکال دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خود کسب کند چنانچه تحصیل آن علم، واجب یا مستحب باشد می توان به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحب نباشد، زکات دادن به او جایز نیست.
- [آیت الله سبحانی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خود کسب کند، چنانچه تحصیل آن علم، واجب یا مستحب باشد می شود از سهم (فی سبیل الله) به او زکات داد. زکات فطره;
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خاک نجسی که به واسطه باران گل شود و علم برسیدن باران به وصف اطلاق به تمام اجزای آن حاصل شود پاک است ولی حصول علم به آن مشکل است.
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است امام در وسط صف بایستد واهل علم وکمال وتقوی در صف اوّل بایستند.