آیا هر انسانی می‌تواند به درجه‌ای نزد خداوند برسد که لوح محفوظ بر او آشکار شود؟
برای هر انسانی این امکان وجود دارد که می‌تواند به درجات بالای معنوی از جمله اطلاع از لوح محفوظ برسد؛ اما چند نکته را باید در نظر داشت: 1. رسیدن به مقام لوح محفوظ و اطلاع از آن هر چند برای هر انسانی ممکن است؛ ولی امری بسیار مشکل و نیاز به تلاش فراوان و اخلاص کامل است؛ زیرا مقصود از لوح محفوظ (ام الکتاب) همان علم ازلی الاهی است که مقدّرات در آن ثابت و غیر قابل تغییر است.... و عِندَنا کِتابٌ حفیظٌ"؛ و نزد ما کتابی است که همه چیز در آن محفوظ است.[1] یا آیۀ "فی لوح محفوظ"،[2] این آیات دلالت دارند بر این که کتابی است که حافظ اعمال تمام انسان‏ها و غیر آنهاست. در عین حال مشتمل است بر جمیع مشخصات حوادث و خصوصیات اشخاص و تغییراتی که آنها دارند، ولی خودش هیچ تغییر و دگرگونی ندارد. بنا به گفتۀ بسیاری از مفسّران، لوح محفوظ و کتاب مبین یکی هستند. چون منظور از کتاب مبین همان مقام علم پروردگار است؛ یعنی همۀ موجودات در علم بی پایان او ثبت اند و شاهد، آن آیاتی است که می‏گویند: "در زمین و آسمان چیزی به سنگینی ذره از پروردگار تو پوشیده نیست، و هیچ موجودی کوچک تر و بزرگ تر از آن نیست، مگر این که در کتابی مبین هست"؛[3] ، و "هیچ جنبنده‏ای در زمین نیست، مگر این که روزی او بر خداست! او قرارگاه و محل نقل و انتقالش را می‏داند همه اینها در کتاب آشکاری ثبت است! [در لوح محفوظ، در کتاب علم خدا] "[4] و دلالت می‏کنند که جهان پهناور هستی نیز انعکاسی از این لوح محفوظ است. پس مقصود از لوح محفوظ (ام الکتاب) و کتاب مبین، همان علم ازلی الاهی است که مقدرات در آن ثابت و غیر قابل تغییر است.[5] نتیجه این‌که ادعای اطلاع از لوح محفوظ ادعای بزرگی است و به راحتی نمی‌توان از هر مدعی پذیرفت. 2. ادعای اطلاع از لوح محفوظ در صورت واقعیت داشتن فقط برای خود آن شخص می‌تواند حجیت داشته باشد؛ اما برای دیگران حجیت ندارد؛ مگر این‌که از سوی پیامبر(ص) یا امام(ع) که حجت از جانب خداوند هستند بیان و ادعا شود.   [1] . ق، 4. [2] . بروج، 22. [3] . یونس، 61. [4] . هود، 6. [5] . اقتباس از پاسخ 65.
عنوان سوال:

آیا هر انسانی می‌تواند به درجه‌ای نزد خداوند برسد که لوح محفوظ بر او آشکار شود؟


پاسخ:

برای هر انسانی این امکان وجود دارد که می‌تواند به درجات بالای معنوی از جمله اطلاع از لوح محفوظ برسد؛ اما چند نکته را باید در نظر داشت:
1. رسیدن به مقام لوح محفوظ و اطلاع از آن هر چند برای هر انسانی ممکن است؛ ولی امری بسیار مشکل و نیاز به تلاش فراوان و اخلاص کامل است؛ زیرا مقصود از لوح محفوظ (ام الکتاب) همان علم ازلی الاهی است که مقدّرات در آن ثابت و غیر قابل تغییر است.... و عِندَنا کِتابٌ حفیظٌ"؛ و نزد ما کتابی است که همه چیز در آن محفوظ است.[1] یا آیۀ "فی لوح محفوظ"،[2] این آیات دلالت دارند بر این که کتابی است که حافظ اعمال تمام انسان‏ها و غیر آنهاست. در عین حال مشتمل است بر جمیع مشخصات حوادث و خصوصیات اشخاص و تغییراتی که آنها دارند، ولی خودش هیچ تغییر و دگرگونی ندارد. بنا به گفتۀ بسیاری از مفسّران، لوح محفوظ و کتاب مبین یکی هستند. چون منظور از کتاب مبین همان مقام علم پروردگار است؛ یعنی همۀ موجودات در علم بی پایان او ثبت اند و شاهد، آن آیاتی است که می‏گویند: "در زمین و آسمان چیزی به سنگینی ذره از پروردگار تو پوشیده نیست، و هیچ موجودی کوچک تر و بزرگ تر از آن نیست، مگر این که در کتابی مبین هست"؛[3] ، و "هیچ جنبنده‏ای در زمین نیست، مگر این که روزی او بر خداست! او قرارگاه و محل نقل و انتقالش را می‏داند همه اینها در کتاب آشکاری ثبت است! [در لوح محفوظ، در کتاب علم خدا] "[4] و دلالت می‏کنند که جهان پهناور هستی نیز انعکاسی از این لوح محفوظ است. پس مقصود از لوح محفوظ (ام الکتاب) و کتاب مبین، همان علم ازلی الاهی است که مقدرات در آن ثابت و غیر قابل تغییر است.[5] نتیجه این‌که ادعای اطلاع از لوح محفوظ ادعای بزرگی است و به راحتی نمی‌توان از هر مدعی پذیرفت.
2. ادعای اطلاع از لوح محفوظ در صورت واقعیت داشتن فقط برای خود آن شخص می‌تواند حجیت داشته باشد؛ اما برای دیگران حجیت ندارد؛ مگر این‌که از سوی پیامبر(ص) یا امام(ع) که حجت از جانب خداوند هستند بیان و ادعا شود.   [1] . ق، 4. [2] . بروج، 22. [3] . یونس، 61. [4] . هود، 6. [5] . اقتباس از پاسخ 65.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین