راه خلیفهٔ خدا شدن که همان راز آفرینش بشر است، به علم صائب و عمل صالح است که نموداری از آن در دو محور معرفت و عبادت بازگو شد:
اوّل. (الله الّذی خلق سبعَ سمواتٍ و مِن الأرضِ مثلَهنّ، یتنزّل الأمر بینهنّ لتعلَموا أنّ الله علی کلّ شیءٍ قدیر و أنّ الله قد أحاط بکلّ شیء علماً)(1). در این آیه هدف خلقتِ مجموع نظام کیهانی (انسان جزء همین مجموع است)، معرفت بشر به قدرت نامتناهی و علم نامحدود خداست و این دو ذاتاً عین هم‌اند، هرچند مفهوماً غیر هم‌اند، زیرا نامحدود تعدّدپذیر نیست.
دوم. (و ما خلقتُ الجنّ و الإنس إلاّ لیعبدون)(2). جنّ و انس فقط برای پرستش خدا خلقت یافتند؛ یعنی انسان اگر بخواهد به هدف والای خود که خلیفةاللّهی است، نایل گردد، عبادت‌های مقطعی او کافی نیست، بلکه منحصراً باید عبادت کند، به طوری که بتواند بگوید: (... محیای و مماتی لله ربّ العالمین)(3) آن گاه همهٔ شئون فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی ... او صبغهٔ عبادی می‌یابد.
(1) سورهٔ طلاق، آیهٔ 12.
(2) سورهٔ ذاریات، آیهٔ 56.
(3)سورهٔ انعام، آیهٔ 162.
( آیةالله جوادی آملی )
