آیا اهل سنت در منابع حدیثی خود، مستنداتی درباره توسل دارند؟
در ذیل احادیثی از منابع اهل سنت بیان می کنیم که توسل در آن احادیث بیان شده است. در ذکر هر حدیث تنها یک منبع نقل می کنیم و اگر کسی طالب منابع بیشتر از حدیث مذکور است، می تواند به کتاب آیین وهابیت، نوشته آیت الله سبحانی  فصل هفتم مراجعه کند. حدیث یکم، حدیث عثمان بن حنیف: مرد نابینائی حضور پیامبر آمد، و گفت از خداوند بخواه به من عافیت بخشد، پیامبر فرمود: اگر مایل هستی دعا کنم، و اگر مایل هستی صبر کن که این بهتر است، مرد نابینا گفت، دعا بفرمائید. پیامبر به او دستور داد وضو بگیرد و در وضوی خود دقت کند و دو رکعت نماز بگزارد و این چنین دعا کند: پروردگارا من از تو درخواست می‌‌کنم و به وسیله پیامبرت محمد، پیامبر رحمت به تو متوجه می‌‌شوم، ای محمد من درباره حاجتم به وسیله تو به خدایم متوجه می‌‌شوم تا حاجتم را برآورده بفرمائی، پروردگارا شفاعت او را درباره من بپذیر ...[1] حدیث دوم، توسل به حق سائلان: (عطیه عوفی) از (ابو سعید خدری) نقل می ‌کند، پیامبر گرامی(صلّی اللّه علیه و آله) فرمود: هر کس از خانه خود برای نماز بیرون برود و در این حال دعای یاد شده در زیر را بخواند، با رحمت خدا روبرو می ‌گردد، و هزار فرشته برای او طلب آمرزش می‌کنند: پروردگارا از تو درخواست می‌‌کنم به حق سؤال کنندگان و به حرمت گامهائی که به سوی تو بر می‌‌دارم، من از روی نافرمانی و برای خوش گذرانی و یا ریاء و سمعه از خانه بیرون نیامده ‌ام.[2] حدیث سوم، توسل به حق پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله): وقتی آدم مرتکب گناهی شد، سر به آسمان بلند کرد و گفت (خدایا) ترا به حق محمد سؤال می ‌کنم که مرا ببخشی.[3] حدیث چهارم، توسل پیامبر به حق پیامبر و حق پیامبران پیشین: هنگامی که فاطمه دختر اسد، درگذشت، رسول خدا پس از اطلاع از مرگ وی بر بالین او نشست و فرمود: ای مادرم پس از مادرم، خدا تورا رحمت کند، سپس اسامه و ابو ایوب و عمر بن الخطاب و غلام سیاهی را خواست که ‌قبری آماده سازند، وقتی قبر آماده شد، پیامبر خدا با دست خود لحدی ساخت و خاک آن را با دست خود در آورد و در قبر رو به پهلو دراز کشید و این چنین دعا کرد: خدائی که زنده می ‌کند و می ‌میراند و او زنده است و نمی ‌میرد، مادرم فاطمه دختر اسد را بیامرز و جایگاه او را وسیع قرار ده، به حق پیامبرت و پیامبرانی که پیش از من بودند.[4] حدیث پنجم، توسل به ذات پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله): سواد بن قارباز اصحاب رسول خدا (ص)، شعری به این مضمون سرود:  گواهی می ‌دهم که جز خدا، خدایی نیست و تو بر هر پوشیده از حسی، امین می ‌باشی، تو نزدیکترین وسیله به سوی خدا، از دیگر پیامبران هستی، ای فرزند گرامی ها و پاکیزه ‌ها، به ما دستور ده آنچه را به تو می ‌رسد، ای نیکوترین فرستادگان هر چند که عمل به دستور تو موجب سفیدی موی سر باشد، شفیع من باش در روزی که شفاعت شافعان به اندازه رشته خرما به حال سواد بن قارب، سودی نمی ‌بخشد.[5] [1]. سنن ابن ماجه) جلد 1، صفحه 441، از انتشارات دار احیاء الکتب العربیه عیسی البابی الحلبی و شرکاء، تحقیق محمد فواد عبد الباقی شماره حدیث 1385. [2]. مسند امام احمد بن حنبل ج 3 حدیث 21. [3]. (مستدرک حاکم) جلد 2 صفحه 615. [4]. حلیة الاولیاء (ابو نعیم اصفهانی) جلد سوم، صفحه 121. [5]. الدرر السنیة صفحه 29 نگارش زینی دحلان، و (التوصل إلی حقیه التوسل).
عنوان سوال:

آیا اهل سنت در منابع حدیثی خود، مستنداتی درباره توسل دارند؟


پاسخ:

در ذیل احادیثی از منابع اهل سنت بیان می کنیم که توسل در آن احادیث بیان شده است. در ذکر هر حدیث تنها یک منبع نقل می کنیم و اگر کسی طالب منابع بیشتر از حدیث مذکور است، می تواند به کتاب آیین وهابیت، نوشته آیت الله سبحانی  فصل هفتم مراجعه کند.

حدیث یکم، حدیث عثمان بن حنیف:
مرد نابینائی حضور پیامبر آمد، و گفت از خداوند بخواه به من عافیت بخشد، پیامبر فرمود: اگر مایل هستی دعا کنم، و اگر مایل هستی صبر کن که این بهتر است، مرد نابینا گفت، دعا بفرمائید. پیامبر به او دستور داد وضو بگیرد و در وضوی خود دقت کند و دو رکعت نماز بگزارد و این چنین دعا کند:
پروردگارا من از تو درخواست می‌‌کنم و به وسیله پیامبرت محمد، پیامبر رحمت به تو متوجه می‌‌شوم، ای محمد من درباره حاجتم به وسیله تو به خدایم متوجه می‌‌شوم تا حاجتم را برآورده بفرمائی، پروردگارا شفاعت او را درباره من بپذیر ...[1]

حدیث دوم، توسل به حق سائلان:
(عطیه عوفی) از (ابو سعید خدری) نقل می ‌کند، پیامبر گرامی(صلّی اللّه علیه و آله) فرمود:
هر کس از خانه خود برای نماز بیرون برود و در این حال دعای یاد شده در زیر را بخواند، با رحمت خدا روبرو می ‌گردد، و هزار فرشته برای او طلب آمرزش می‌کنند:
پروردگارا از تو درخواست می‌‌کنم به حق سؤال کنندگان و به حرمت گامهائی که به سوی تو بر می‌‌دارم، من از روی نافرمانی و برای خوش گذرانی و یا ریاء و سمعه از خانه بیرون نیامده ‌ام.[2]

حدیث سوم، توسل به حق پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله):
وقتی آدم مرتکب گناهی شد، سر به آسمان بلند کرد و گفت (خدایا) ترا به حق محمد سؤال می ‌کنم که مرا ببخشی.[3]

حدیث چهارم، توسل پیامبر به حق پیامبر و حق پیامبران پیشین:
هنگامی که فاطمه دختر اسد، درگذشت، رسول خدا پس از اطلاع از مرگ وی بر بالین او نشست و فرمود: ای مادرم پس از مادرم، خدا تورا رحمت کند، سپس اسامه و ابو ایوب و عمر بن الخطاب و غلام سیاهی را خواست که ‌قبری آماده سازند، وقتی قبر آماده شد، پیامبر خدا با دست خود لحدی ساخت و خاک آن را با دست خود در آورد و در قبر رو به پهلو دراز کشید و این چنین دعا کرد:
خدائی که زنده می ‌کند و می ‌میراند و او زنده است و نمی ‌میرد، مادرم فاطمه دختر اسد را بیامرز و جایگاه او را وسیع قرار ده، به حق پیامبرت و پیامبرانی که پیش از من بودند.[4]

حدیث پنجم، توسل به ذات پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله):
سواد بن قارباز اصحاب رسول خدا (ص)، شعری به این مضمون سرود:
 گواهی می ‌دهم که جز خدا، خدایی نیست و تو بر هر پوشیده از حسی، امین می ‌باشی، تو نزدیکترین وسیله به سوی خدا، از دیگر پیامبران هستی، ای فرزند گرامی ها و پاکیزه ‌ها، به ما دستور ده آنچه را به تو می ‌رسد، ای نیکوترین فرستادگان هر چند که عمل به دستور تو موجب سفیدی موی سر باشد، شفیع من باش در روزی که شفاعت شافعان به اندازه رشته خرما به حال سواد بن قارب، سودی نمی ‌بخشد.[5]

[1]. سنن ابن ماجه) جلد 1، صفحه 441، از انتشارات دار احیاء الکتب العربیه عیسی
البابی الحلبی و شرکاء، تحقیق محمد فواد عبد الباقی شماره حدیث 1385.
[2]. مسند امام احمد بن حنبل ج 3 حدیث 21.
[3]. (مستدرک حاکم) جلد 2 صفحه 615.
[4]. حلیة الاولیاء (ابو نعیم اصفهانی) جلد سوم، صفحه 121.
[5]. الدرر السنیة صفحه 29 نگارش زینی دحلان، و (التوصل إلی حقیه التوسل).





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین