استفتائات آیت الله فاضل لنکرانی
آدرس: http://www.lankarani.com

لطفاً حکم شرعی خروج زوجه دائم، از منزل را بیان کنید و دلیل و فلسفه آن را ذکر فرمایید.
براساس منابع فقهی، لازم است زوجه به عقد دائم، جهت خروج از منزل رضایت زوج را جلب کند. از این قانون کلی موارد زیر استثنا شده است: 1 خروج از منزل برای کسب معارف اعتقادی بمقدار لازم و ضروری و همینطور برای فراگیری وظایف شرعی الزامی. 2 خروج برای معالجه بیماری، چنانچه امکان درمان در منزل نباشد. 3 خروج برای فرار از ضررهای جانی و مالی و عرضی. 4 خروج برای انجام واجبات عینی که موقوف بر خروج از منزل است. مانند سفر حج، شرکت در انتخابات و یا نجات نفس محترمه. 5 چنانچه ماندن در منزل، توأم با عسر و حرج غیر قابل تحمل باشد، خروج جایز است. 6 چنانچه در ضمن عقد نکاح انتخاب مسکن و اشتغال به مشاغل اداری به زوجه محوّل شده باشد. و به عنوان شرط در ضمن عقد، برای خود سلب محدودیت کرده است. 7 خروج برای تأمین معاش، چنانچه شوهر او قادر به آن نباشد یا از انفاق سرپیچی کند. 8 خروج از منزل برای تظلّم و دادخواهی. در غیر این موارد جایز نیست زن بدون اذن شوهر از منزل خارج شود و دلیل این مطلب عبارت از آیه شریفه: (الرجال قوامون علی النساء بما فضّل الله بعضهم علی بعض و بما انفقوا من اموالهم). روایاتی که صاحب کتاب وسائل الشیعه در جلد 14، ص 112; نقل کرده است، و دلالت دارد که (ولا تخرج من بیتها الا باذنه). و برای آگاهی از فلسفه لزوم پیروی زن از شوهر، در خروج از منزل و امثال آن نیاز به بیان مقدماتی است: 1 فقهای امامیه عقیده دارند که احکام شرعیه، ناشی از ملاکات و اهدافی است که از آنها تعبیر به مصالح و مفاسد می کنند. براین اساس بایدها بر اساس جلب مصلحت و نبایدها برای فرار از مفاسد است. 2 مصالح و مفاسد، منحصر به امور مادی نیست. بلکه براساس جهان بینی اسلامی عمدتاً برای تأمین مصالح معنوی و سعادت اخروی است: 3 در تشخیص ملاکات احکام اتکای ما بر وحی است. که از علم بی نهایت الهی سرچشمه می گیرد و هیچ گونه خطا و اشتباه در آن تصور نمی شود. بنابراین ما اجمالا می دانیم که هر دستوری، دارای ملاک مناسب است; هر چند از شناخت تفصیلی آن عاجز باشیم. 4 در ازدواجهای دائم، هزینه زندگی بر عهده شوهر است، که شرح آن در کتابهای فقهی مسطور است. 5 براساس تحقیقات روانشناسان و تجربه تاریخی، مردان نوعاً موجودی هستند که قدرت آنها در تحمل مشکلات و بر خورد با ناملایمات بیشتر از زنان است. 6 در تشریع قوانین اسلامی، معیار وجود نوعی، ملاکات است نه موارد استثنایی، البته این جهت در مصوبات پارلمانی نیز مورد توجه عقلا می باشد. 7 یکی از اهداف تربیتی، تحکیم مبانی نظام خانواده است که اساس تمام نظامهای اجتماعی است و چون این نظام هم مانند سایر نظامها، نیاز به مدیر دارد، اسلام از میان اعضای خانواده، شوهر را که تحمل او در مشکلات بیشتر است انتخاب کرده، و هزینه زندگی و مسؤولیت فرزندان را در بسیاری از موارد به عهده او قرار داده است. همانگونه که حضانت فرزندان را تا مدت محدودی برای مادر که از عواطف زیادتر برخوردار است مقرر فرموده است. با توجه به این امور هفت گانه می توان گفت که تحصیل رضایت شوهر در خروج از منزل براساس مدیریت شوهر و در قبال پرداخت هزینه همسر، و تحکیم نظام خانواده و حفظ حقوق حقه مردان و فرزندان است و ثمرات این مدیریت در برتری نظام خانوادگی افراد متدین، بر سایر خانواده ها مشاهده می شود.
عنوان سوال:

لطفاً حکم شرعی خروج زوجه دائم، از منزل را بیان کنید و دلیل و فلسفه آن را ذکر فرمایید.


پاسخ:

براساس منابع فقهی، لازم است زوجه به عقد دائم، جهت خروج از منزل رضایت زوج را جلب کند. از این قانون کلی موارد زیر استثنا شده است: 1 خروج از منزل برای کسب معارف اعتقادی بمقدار لازم و ضروری و همینطور برای فراگیری وظایف شرعی الزامی. 2 خروج برای معالجه بیماری، چنانچه امکان درمان در منزل نباشد. 3 خروج برای فرار از ضررهای جانی و مالی و عرضی. 4 خروج برای انجام واجبات عینی که موقوف بر خروج از منزل است. مانند سفر حج، شرکت در انتخابات و یا نجات نفس محترمه. 5 چنانچه ماندن در منزل، توأم با عسر و حرج غیر قابل تحمل باشد، خروج جایز است. 6 چنانچه در ضمن عقد نکاح انتخاب مسکن و اشتغال به مشاغل اداری به زوجه محوّل شده باشد. و به عنوان شرط در ضمن عقد، برای خود سلب محدودیت کرده است. 7 خروج برای تأمین معاش، چنانچه شوهر او قادر به آن نباشد یا از انفاق سرپیچی کند. 8 خروج از منزل برای تظلّم و دادخواهی. در غیر این موارد جایز نیست زن بدون اذن شوهر از منزل خارج شود و دلیل این مطلب عبارت از آیه شریفه: (الرجال قوامون علی النساء بما فضّل الله بعضهم علی بعض و بما انفقوا من اموالهم). روایاتی که صاحب کتاب وسائل الشیعه در جلد 14، ص 112; نقل کرده است، و دلالت دارد که (ولا تخرج من بیتها الا باذنه). و برای آگاهی از فلسفه لزوم پیروی زن از شوهر، در خروج از منزل و امثال آن نیاز به بیان مقدماتی است: 1 فقهای امامیه عقیده دارند که احکام شرعیه، ناشی از ملاکات و اهدافی است که از آنها تعبیر به مصالح و مفاسد می کنند. براین اساس بایدها بر اساس جلب مصلحت و نبایدها برای فرار از مفاسد است. 2 مصالح و مفاسد، منحصر به امور مادی نیست. بلکه براساس جهان بینی اسلامی عمدتاً برای تأمین مصالح معنوی و سعادت اخروی است: 3 در تشخیص ملاکات احکام اتکای ما بر وحی است. که از علم بی نهایت الهی سرچشمه می گیرد و هیچ گونه خطا و اشتباه در آن تصور نمی شود. بنابراین ما اجمالا می دانیم که هر دستوری، دارای ملاک مناسب است; هر چند از شناخت تفصیلی آن عاجز باشیم. 4 در ازدواجهای دائم، هزینه زندگی بر عهده شوهر است، که شرح آن در کتابهای فقهی مسطور است. 5 براساس تحقیقات روانشناسان و تجربه تاریخی، مردان نوعاً موجودی هستند که قدرت آنها در تحمل مشکلات و بر خورد با ناملایمات بیشتر از زنان است. 6 در تشریع قوانین اسلامی، معیار وجود نوعی، ملاکات است نه موارد استثنایی، البته این جهت در مصوبات پارلمانی نیز مورد توجه عقلا می باشد. 7 یکی از اهداف تربیتی، تحکیم مبانی نظام خانواده است که اساس تمام نظامهای اجتماعی است و چون این نظام هم مانند سایر نظامها، نیاز به مدیر دارد، اسلام از میان اعضای خانواده، شوهر را که تحمل او در مشکلات بیشتر است انتخاب کرده، و هزینه زندگی و مسؤولیت فرزندان را در بسیاری از موارد به عهده او قرار داده است. همانگونه که حضانت فرزندان را تا مدت محدودی برای مادر که از عواطف زیادتر برخوردار است مقرر فرموده است. با توجه به این امور هفت گانه می توان گفت که تحصیل رضایت شوهر در خروج از منزل براساس مدیریت شوهر و در قبال پرداخت هزینه همسر، و تحکیم نظام خانواده و حفظ حقوق حقه مردان و فرزندان است و ثمرات این مدیریت در برتری نظام خانوادگی افراد متدین، بر سایر خانواده ها مشاهده می شود.





پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
مسائل مرتبط از این مرجع
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین