اعتیاد
عادت کردن و خو گرفتن را اعتیاد گویند. این عنوان به مناسبت در بابهای زکات، خمس، صوم، حج و نکاح مطرح شده است.
حکم ارتباط جوانان با افراد معتاد به ویژه در مواردی که می‌تواند زمینه‌ای برای اعتیاد آنان باشد چیست؟
جایز نیست و جوانان باید از ارتباط با این افراد اجتناب کنند.
جایز نیست و جوانان باید از ارتباط با این افراد اجتناب کنند.
عنوان سوال:
حکم ارتباط جوانان با افراد معتاد به ویژه در مواردی که می‌تواند زمینه‌ای برای اعتیاد آنان باشد چیست؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- حکم ازدواج با افراد معتاد چیست و یا سختگیری خانوادهها در خصوص شرط عدم اعتیاد مرد برای ازدواج می‌تواند مجوّز شرعی داشته باشد یا خیر؟
- آیا بر افراد واجب است که از باب امر به معروف و نهی از منکر افراد معتاد را به ترک از اعتیاد وادار سازند؟
- با نظر به اینکه شروع اعتیاد اکثر افراد معتاد به موادّ مخدّر از سیگار بوده است و علّیت مقدّمی آن برای اعتیاد به این موادّ غیر قابل انکار است بنابراین حکم استفاده از سیگار به خصوص برای نوجوانان و جوانان چیست؟
- آیا اعتیاد شدید به سیگار، نوعی مریضی حساب میشود و فرد معتاد به آن، می‌تواند افطار کند؟
- اگر وکیل در خرید با بایع در زمینه‌ای اختلاف پیدا کنند، آیا موکّل می‌تواند در حقّ وکالت تصرّف کند و در بعضی از مواردی که به وکیل وکالت داده او را عزل نماید؟
- تشویق و ترغیب افراد به استفاده از این موادّ و معتاد نمودن آنان چه حکمی دارد؟
- حکم شرکت در جلساتی که در آن از موادّ مخدّر استفاده میشود چیست به ویژه در مواردی که احتمال خطر معتاد شدن وجود داشته باشد؟
- حکم همکاری با افراد معتاد از قبیل خرید موادّ از آنان و یا در اختیار گذاشتن مکان استفاده موادّ به آنان چیست؟
- برخی از معتادان ادّعا میکنند که در صورت ترک اعتیاد ضرر بدنی یا روانی شدید به آنها وارد میشود اولاآیا بدون تائید پزشک چنین ادّعایی از آنان قابل پذیرش است و می‌تواند مجوّزی برای ادامه اعتیاد آنان باشد یا خیر و ثانیادر صورتی که پزشک ادّعای آنان را تائید کند چه حکمی خواهد داشت؟
- در مواردی که سارق مورد عفو قرار میگیرد، آیا حاکم شرع بنا به مصالحی می‌تواند حدّ را اجراء نماید یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا زن می‌تواند هنگام عقد شرط کند که اگر شوهرش معتاد شود یا خرجی او را ندهد و یا مواردی از این قبیل پیش بیاید، اختیار طلاق با او باشد؟
- [آیت الله بهجت] آیا می شود زکات را به افراد فقیر معتاد به تریاک داد؟
- [سایر] تأثیر آموزه های دینی بر اعتیاد چیست ؟ آیا در دین فاکتور هایی وجود دارد که شخص اگر آنها را دارا باشد معتاد نمی شود و اگر قبلا معتاد بوده با رعایت کردن آن ترک کند ؟ لطفاً چند منبع معتبر نیز در این مورد معرفی نمایید. باتشکر.
- [آیت الله خوئی] استعمال تریاک یعنی خوردن آن برای کسی که معتاد هست و به هیچ وجه نمیتواند ترک کند و ترک آن منجر به مرگ اگر نباشد یقیناً موجب بیماری شدیدی خواهد بود چه صورت دارد و نیز برای غیر معتاد از جهت دوای خوردن آن به مقداری که اعتیاد پیدا نکند چه صورت دارد؟
- [سایر] نظام کیفری و جزایی چه نقشی می‌تواند در درمان اعتیاد ایفا کند؟
- [سایر] رشد ارزش های اخلاقی و فرهنگی در نوجوانان و جوانان چگونه است؟ آیا با افراد دیگر متفاوت است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا مصرف خمس برای تجهیز و ساخت مسجد جایز است؟ شهری که فعالیتهای فرهنگی و مذهبی مناسب برای جوانان در آن وجود ندارد و بستر مناسبی برای قاچاق موادّ مخدّر و به اعتیاد کشاندن جوانان شده و جای روحانیان و مبلّغان خوش ذوق، در آن جا خالی است، اختصاص دادن وجوهات به ساخت مسجد چه صورتی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] با توجه به نفی ضرر در اسلام، در جایی که مرد از طلاق زن خودداری میکند، آیا زن اصالتاً حق طلاق دارد؟ در مواردی نظیر اعتیاد، غیبت، عدم توانایی در پرداخت نفقه، عدم مباشرت با زوجه و نظایر آن با توجه به نفی ضرر در اسلام، آیا زن می‌تواند اصالتاً اقدام به طلاق نماید؟
- [سایر] آیا یک فرد مسلمان وظیفه دارد والدین افراد را در جریان ارتباط نامشروعشان قرار دهد؟
- [آیت الله بهجت] آیا زنی که با افراد نامحرم ارتباط نامشروع دارد، ناشزه محسوب می شود؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] عامل در سفر خود باید در حد امکان صرفه جویی کند و از هزینه کردن سرمایه در مواردی که ارتباط به تجارت ندارد خودداری کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر ارتباط عالمان با ستمگران، موجب تقویت یا تبرئه ستمگران در نزد افراد بیاطّلاع شود یا موجب جرأت آنها گردد یا موجب هتک مقام علم شود، ترک آن واجب است.
- [امام خمینی] اگر ارتباط علمای اعلام با ظلمه، موجب تقویت آنها شود یا موجب تبرئه آنها پیش افراد بیاطلاع شود، یا موجب جرأت آنها گردد، یا موجب هتک مقام علم شود، واجب است ترک آن.
- [آیت الله اردبیلی] در مواردی که عامل حقّ جابجا کردن سرمایه را به شهر دیگری دارد، هزینه جابجایی و انبارداری و اموری مانند دلاّلی و هزینه سفر خود را می‌تواند به حساب مضاربه منظور نماید.
- [آیت الله اردبیلی] در مواردی که صاحب حق قادر به دریافت حقّ خود از راههای متعارف نیست، می‌تواند به هر شکل که قادر است حقّ خود را از مال مدیون بردارد، ولی بنابر احتیاط واجب باید از حاکم شرع یا نماینده او هرچند به طور اجمال اجازه بگیرد و این نوع احقاق حقّ را در فقه (تَقاص) می‌گویند.
- [آیت الله سیستانی] اگر خاک نقره معدن را به ، نقره خالص ، و خاک طلای معدن را به طلای خالص بفروشند ، معامله باطل است مگر آنکه بداند مثلاً مقدار نقره خاک با مقدار نقره خالص مساوی میباشد ولی فروختن خاک نقره را به طلا ، و خاک طلا را به نقره ، همانطوری که سابقاً گفته شد اشکال ندارد . مواردی که انسان می‌تواند معامله را بهم بزند
- [آیت الله بهجت] در تمام مواردی که مستأجر می‌تواند مورد اجاره را به دیگری اجاره دهد، مقدار استفاده مجاز در اجاره دوم نباید با اجاره اول مخالف باشد، مثلاً مرکب سواری را که برای سواری یک نفر اجاره کرده نمیتواند برای سواری دو نفر اجاره دهد.
- [آیت الله بهجت] فقیری که خرج سال خود و افراد تحت تکفّلش را ندارد، اگر خانهای دارد که ملک اوست و در آن ساکن است، یا حیوان سواری دارد، چنانچه بدون اینها نتواند زندگی کند، یا اینکه برای حفظ آبرویش لازم داشته باشد، می‌تواند زکات بگیرد، و همچنین است اگر اثاث خانه، ظرف، لباس تابستانی و زمستانی و چیزهای ضروری زندگی را نداشته باشد و به اینها احتیاج داشته باشد، می‌تواند از مالی که بهعنوان زکات به او میدهند خریداری نماید.
- [آیت الله سیستانی] انسان نمیتواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است از زکات بدهد ، ولی اگر مخارج آنان را ندهد ، دیگران میتوانند به آنان زکات بدهند ، و اگر متمکن از پرداخت نفقه واجب افراد واجب النفقهاش نباشد و زکات بر او واجب باشد می‌تواند از زکات نفقه آنها را بدهد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر قبل از امام به رکوع یا سجده برود، در مواردی که لازم است برگردد و در مسائل قبل گفته شد بنابر احتیاط باید قبل از سر برداشتن ذکر رکوع یا سجده را حتی به مقدار یک (سبحان اللّه) بگوید و اگر با گفتن یک (سبحان اللّه) نیز به امام نمیرسد، می‌تواند ذکر نگوید و از امام متابعت نماید و یا نیّت فرادی کند و ذکر بگوید و نماز را تمام کند.