لطفا نظر اسلام را در مورد داشتن یا نداشتن سلاحهای هسته ای بیان بفرمایید.
در نظام های اصیل الهی که متکی به آموزه های وحیانی اند، به هیچ وجه دستیابی به هدف مجوز استفاده از هر وسیله ای نمی شود.
هر چند حفظ نظام اسلامی یکی از واجبات مهم می‌باشد و از سوی دیگرخداوند در قرآن کریم؛ مسلمانان را امر به قوی شدن در مقابل دشمنان نموده و فرمان داده تا جهت بازدارندگی از هجوم دشمنان به کارآمدترین وسایل دفاعی روز مجهز شوند. اما نگاهی به سایر آموزه های اسلامی و سیره بزرگان اسلام به خوبی مشخص می کنند که منظور از این تجهیز، مجهز شدن به ابزار متعارف دفاعی است و الا آماده نمودن تجهیزات کشتار جمعی، با اهداف انسانی اسلام منافات داشته و از سوی دیگر چهره ای زشت و ناخوشایند از اسلام به جهانیان ارائه می دهد که به هیچ وجه به صلاح اسلام و نظام اسلامی نیست.
نکته اساسی این است که تعالیم و آموزه‌های دین اسلام و اهداف حکومت اسلامی - که همان احترام به حقوق انسانها و تکریم بشریت می‌باشد - با استفاده از روش‌های نامشروع و غیرانسانی برای حفظ حکومت، سازگاری ندارد.
دینی که بر اساس فطرت گام برمی‌دارد و به حقانیت خود معتقد است، راه‌های مسالمت‌جویانه را مقدم می‌داند و جز در موارد ضروری، دست به اسلحه نمی‌برد. حضرت علی علیه‌السلام در فرمان خود به مالک اشتر فرمود: (با رحمت و محبت و لطف با مردم روبه‌رو شو؛ آنها یا برادران دینی تو هستند یا همانند تو در خلقتند).1 بر این اساس، حتی در موارد ضروری و دفاع مشروع نیز دین مبین اسلام بر رعایت اصول ارزشی تأکید می‌کند. این اصول عبارتند از:
1. اصل وفای به عهد و منع از پیمان شکنی
2. اصل حرمت آغاز جنگ؛ قتل نفس و کشتن انسان‌هایی که همه گرامی داشته شده‌اند، نیاز به مجوز دارد و فقط در چند مورد به حکم عقل و شرع، چنین جوازی وجود دارد. قتل یک انسان، همانند قتل تمام انسان‌هاست؛ (من قتل نفساً بغیر نفس او فساد فی الارض فکانما قتل الناس جمیعا.2
3. اصل عدالت و رحمت در جنگ؛ بر این اساس، در مقابل حمله و تجاوز دشمن، می‌توان مقابله به مثل کرد؛ اما نباید از اصل عدالت، خارج و به کشتار غیرنظامیان و تخریب ساختمان‌های غیرنظامی منجر شود. جنگ، برای رفع موانع هدایت، تشریع شده، نه برای ظلم و تصدی و بر این اساس، در تعالیم و آموزه‌های دین اسلام، شکنجه و آزار دشمن، بستن آب بر آنها، کشتار افراد غیرنظامی، کشتار نظامیانی که به اجبار به صحنه نبرد آورده شده‌اند، کشتار اسیران، مجروحان و امان خواهان، مثله کردن دشمن، تخریب و انهدام هدف‌های غیراساسی و غیرنظامی دشمن، کشتن حیوانات اهلی، محاصره اقتصادی غیرنظامیان، نهی شده است.
دین اسلام به رعایت کامل حقوق انسانها و پرهیز از هر گونه ظلم و تعدی، حتی در برابر دشمنان، اهتمام خاص دارد. با توجه به مطالب فوق، از دیدگاه اسلام، در اغلب موارد، وسیله نیز باید مشروع باشد؛ زیرا تفکیک هدف و وسیله از یکدیگر دشوار است؛ از این جهت، نمی‌توان برای انفاق کردن، دزدی کرد؛ زیرا روح شریعت و سیمای کلی آن، ویژگی‌هایی دارد که در صورت توجیه پذیر شدن به وسیله و هدف، چیزی از آن باقی نخواهد ماند؛ ولی این قاعده کلی در همه موارد جاری است. قانون اهم و مهم نیز از اصولی است که مطرح میشود. مثلاً دروغ مصلحتی در برخی موارد (مانند حفظ جان و آبرو)، مجاز شمرده شده است؛ چون مسائل مهم‌تری مطرح است که عقل و شرع بر اهم بودن آنها گواهی می‌دهند. تشخیص اهم و مهم، کار ساده‌ای نیست؛ بلکه نیازمند آگاهی بر معیارها و موازین و روح شریعت است و در حقیقت، مسئله‌ای اجتهادی است.
در مورد استفاده از سلاحهای کشتار جمعی، مانند سلاحهای هسته ای ، میکروبی، شیمیایی و... برای حفظ نظام اسلامی نیز مطالب فوق قابل ملاحظه می‌باشد؛ زیرا در اسلام، استفاده از سموم برای نابودی دشمنان - از آن جا که موجب انهدام جمعی میشود و آسیب‌های غیرلازم به وجود می‌آورد - ممنوع شده است. پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از این که در سرزمین مشرکان سم پاشیده شود، نهی می‌کرد؛ به این خاطر که موجب کشته شدن کودکان، زنان و پیران میشود).3 هر چند استفاده از سلاحهای کشتار جمعی، به خاطر اثرات بسیار مخرب آنها ممنوع می‌باشد، اما در صورتی که تنها راه حفظ حیات نظام اسلامی، به کارگیری این سلاح‌ها باشد، با در نظر گرفتن شرایط زیر، کاربرد این سلاح‌ها جایز است. این شرایط عبارتند از:
1. از باب مقابله به مثل باشد؛ یعنی دشمن قبلاً چنین سلاحی را به کار گرفته باشد و در صورت عدم به کارگیری آن از طرف نظام اسلامی، همچنان گستاخ‌تر میشود.
2. کمترین میزان ممکن در آسیب‌رسانی افراد غیرنظامی، محیط زیست و... را داشته باشد.
3. بر اساس نظر کارشناسان مربوط و با نظر فقیه جامع‌الشرایط (ولی فقیه) و رعایت مصلحت نظام و قاعده مقدم نمودن اهم بر مهم باشد.
4. نظام جمهوری اسلامی ایران بر اساس آموزه‌های اسلامی و اصول اخلاقی، از ابتدا با تولید، تکثیر و به کارگیری سلاحهای کشتار جمعی مخالف بوده، ضمن پیوستن به قراردادهای بین‌المللی، حتی در سخت‌ترین شرایط، مانند بمباران شیمیایی شهرهای کشور توسط رژیم عراق، تعهد خود را مبنی بر عدم استفاده از این سلاح‌ها، به اثبات رسانده است
پی نوشت:
1. نهج‌البلاغه، (فرمان به مالک اشتر)، ص 413.
2. مائده(5)، آیه 32.
3. نجفی، جواهرالکلام، ج 21، ص 68. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 1/100113649)
